de lage landen N°4 2021 - Utopisten van vandaag

De zwerfhonden van de westelijke Balkan blijken uitstekende gidsen voor een alternatieve geschiedenis van (ex-)Joegoslavië.

Hoe kunnen we de kieren dichten tussen de thuistaal en de schooltaal bij nieuwkomers?

Waarom zwichten Nederlanders zo gemakkelijk voor de Engelse taal? Cultuurfilosoof Ton Lemaire ergert zich al jaren aan de onnodige overname van Engelse woorden waarvoor een goed Nederlands alternatief bestaat.

Wil je iets weten over dialect in het zuiden van het Nederlandse taalgebied en de studie daarvan? Dan heb je met de Atlas van het dialect in Vlaanderen een voortreffelijk naslagwerk in handen.

Een ingekorte versie van de 37^ste Pacificatielezing uitgesproken door Manfred Sellink, directeur van het Museum voor Schone Kunsten in Gent.

De Nederlandse regisseur David Verbeek mikt niet zozeer op de angst van de kijker, maar zet in op een geraffineerd psychologisch machtsspel tussen de personages.

Vijfhonderd jaar geleden reisde Albrecht Dürer door de Nederlanden, die reis komt nu tot leven in een tentoonstelling, enkele boeken en in zijn eigen dagboeknotities.

Of ze nu theater, literatuur of podcasts maakt, altijd zorgt Marjolijn van Heemstra voor een verrassende blik op de werkelijkheid.

In de nieuwe oeuvrecatalogus komt Henry van de Velde naar voren als een vaardige kunstenaar, die worstelde met zijn maatschappelijke rol en minder vernieuwend was dan hij had willen zijn.

Nu hij zeventig is, blikt de Vlaamse chansonnier Johan Verminnen terug in de autobiografie Mooie dagen.

De helden in recente Nederlandstalige jeugdboeken handelen in groep, wijken af van de norm en zijn niet langer allemaal wit. Dat is winst, vinden hoogleraar Yra van Dijk en docent Marie-José Klaver.

Carlo Van Baelen, ex-directeur van Literatuur Vlaanderen, analyseert de bewegingen in de boekensector en vraagt zich af of er wel sprake is van één Vlaams-Nederlandse boekenmarkt?

Wat betekent het om mens te zijn? Met zijn debuutroman zoekt Jens Meijen het antwoord in een dystopische toekomst op een overkokende planeet.

De zestiende roman van Arnon Grunberg begint als een provocatieve ideeënroman over kunst en maatschappelijke ontwikkelingen, maar lijkt uiteindelijk vooral een afrekening te zijn.

Ook in Emma Curvers’ tweede roman sluimert de ware tragedie onder haar vileine, geestige en koelbloedige stijl.

Dros wekt de raadselachtige auteur van het epos Van den Vos Reynaerde tot leven. Wint hij er de Boon mee?

In haar derde roman hangt Els Moors de rauwe emoties na een liefdesbreuk op aan de theorieën van Spinoza over de rede.

Babs Gons, koningin van spoken word in de Lage Landen, komt eindelijk met een fysieke dichtbundel. Die is krachtig, vastberaden, maar ook kwetsbaar – net als haar performances.

Met de zintuiglijke virtuositeit die we van hem gewend schrijft Verhelst apocalyptische gedichten over een wereld waar we niet willen zijn. Heel erg allemaal, maar levert het goede poëzie op?

De jongste bundel van Bart Meuleman is een beklijvende verzameling vlijmscherpe observaties die wijzen op een groot inlevingsvermogen.

Het Middelnederlandse liefdeslied neemt vele vormen aan, zo blijkt uit de indrukwekkende geschiedenis van het genre door Frank Willaert.

Steeds meer Nederlandse en Vlaamse auteurs verschijnen in Italiaanse vertaling. Welke beelden van de Lage Landen brengen zij over op hun nieuwe lezers? Paola Gentile deed er uitgebreid onderzoek naar.

In een langverwachte biografie belicht Lieneke Frerichs het verband tussen leven en werk van Nescio, een melancholische man die worstelde met zijn sociale en literaire status.

In de biografie van Bert Schierbeek schetst Graa Boomsma het boeiende levensverhaal van een zeer bijzondere man en schrijver.

Twee keer per jaar kiest Jozef Deleu voor de lage landen uit de recente poëzieoogst vier gedichten die hem bijzonder getroffen hebben.

Alice Spinoy schreef een verhaal met Streuvels als inspiratiebron. De illustratie is van Willem Moreel.