Luc Devoldere, hoofdredacteur van de lage landen, keek met ontroering naar de Nationale Dodenherdenking op een lege Dam in Amsterdam. Die jaarlijkse ceremonie op 4 mei was sterker dan ooit, want als het ware uitgekleed, uitgebeend. Tot de essentie teruggebracht.
Wij, Vlamingen, Belgen doen niet zo aan herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog. Daarom kijken we gefascineerd toe bij deze herdenking. Die oorlog heeft het zelfbeeld van Nederland ontegenzeggelijk mee bepaald. U kunt daar meer over lezen in ons boek Nulpunt 1945. De Lage Landen een mensenleven later.
Voor het eerst sprak een staatshoofd op de Nationale Dodenherdenking. Koning Willem Alexander sprak kort en waardig. Hij had het over de onvrijheid van vandaag om die af te zetten tegen de echte onvrijheid van lang geleden: “Sobibor begon in het Vondelpark met een bordje: ‘Voor Joden verboden.’” Voorzichtig wees hij op de onvoldoende steun van velen, ook van zijn eigen overgrootmoeder in Londen.
U kunt zijn toespraak hier lezen en hieronder bekijken.
De twee minuten stilte om 20 uur waren beklijvender dan ooit. Het enige wat je tussen het klokgelui en het Wilhelmus kon horen was het gekerm van een meeuw. En wellicht hoorde je dan waarschijnlijk voor het eerst de koning zelf het Wilhelmus zingen: “Een Prinse van Oranje ben ik vrij onverveerd.”
Het is vandaag Bevrijdingsdag. Op deze dag wordt de bevrijding in 1945 van de Duitse bezetting in Nederland gevierd. Ook de bevrijding van het toenmalig Nederlands-Indië wordt deze dag gevierd. Nederland staat daarnaast op 5 mei stil bij de grote waarde van vrijheid, democratie en mensenrechten.