NLLa Coupole, een reusachtige bunker met vizier op Londen
In 2022 neemt de lage landen
je mee naar Noord-Frankrijk, langs slagvelden en andere plaatsen die aan oorlog herinneren. Onze eerste halte is een enorme koepel in de buurt van Sint-Omaars (Saint-Omer).
Een enorme koepel tussen de bomen. De indrukwekkende site van La Coupole bevindt zich in Helfaut, niet ver van Saint-Omer. De koepel heeft een diameter van 71 meter en een betonnen dak van 5 meter dik. Eronder liggen 7 kilometer tunnels.
Wat is in hemelsnaam de functie van zo’n bouwwerk middenin de velden, op 50 kilometer van de kust? Tijdens de Tweede Wereldoorlog was deze ligging perfect. De nazi’s hielden zich toen bezig met het ontwerpen van lange-afstandsraketten. Eén daarvan was de V2. Die kon een doelwit raken op 320 kilometer afstand, tot 90 kilometer hoog gaan en een snelheid van 5.760 km/u bereiken. Daarmee kwam het Engelse platteland binnen bereik en zelfs Londen, waar Hitler zijn zinnen op had gezet.
Inkom van La Coupole© Nicolas Montard
De door Organisation Todt ingezette Sovjetgevangenen bouwden eigenlijk twee bunkers. De eerste verrees in Eperlecques, ten noorden van Sint-Omaars, maar werd al snel beschadigd door bombardementen. In augustus 1943 volgde dan de bunker in Helfaut. Die werd echter nooit in gebruik genomen. De geallieerden bombardeerden ook hier, van januari tot juli 1944. Dat vertraagde de werkzaamheden, maar de koepel bleef onaangetast. Met de Amerikaanse opmars in juli 1944 verlieten de Duitsers uiteindelijk toch hun “speciale constructie” (Sonderbauten). We mogen van geluk spreken dat er geen raketten werden afgevuurd vanuit Helfaut.
Historisch museum met oog voor de ruimte
© Nicolas Montard
Nadat het terrein er lange tijd verlaten bij lag, werd het eind de jaren negentig een museum. Je kan er via een lange tunnel de bunker betreden. Daarnaast geeft het historisch centrum je de mogelijkheid om op twee manieren naar het verleden te kijken. Het eerste bezoekersparcours gaat over de Tweede Wereldoorlog in het noorden van Frankrijk: de invasie, de uittocht, de bezetting, het verzet, enz. Er is ook een monument ter nagedachtenis van mensen uit de regio die gefusilleerd of gedeporteerd werden.
Bij het andere parcours ligt de focus op… de verovering van de ruimte. Dat heeft te maken met het feit dat de landing op de maan eigenlijk begint bij de V2-raketten. Die raketten vormen de basis voor alles wat in de ruimtevaart wordt gebruikt. Ze werden bedacht door Werner von Braun, een naziwetenschapper die na de Duitse nederlaag door de Verenigde Staten en de NASA werd opgepikt… Daarom bevindt zich naast de koepel een 3D Planetarium waar je je bezoek kan voortzetten met je hoofd in de sterren.
De laatste jaren gaf La Coupole ook zichtbaarheid aan een reusachtig onderzoeksproject. Onder leiding van historicus Laurent Thiery creëerde een team vrijwilligers een namenlijst van de 9.000 Franse gedeporteerden in Mittelbau-Dora, een Duits kamp tussen Hannover en Leipzig. In de ondergrondse fabriek “Mittelwerk” vervaardigden zij in erbarmelijke omstandigheden de V2-raketten bestemd voor Helfaut. Minstens 20.000 mensen verloren er het leven.
nl
