literatuur

‘De papieren man’: Julien Weverbergh overleden, nieuwe uitgave Harry Mulisch en beroering in uitgeversland

De papieren man zit op het vinkentouw voor de literaire actualiteit in Vlaanderen en Nederland en maakt regelmatig een round-up. In deze aflevering besteedt Dirk Leyman onder meer aandacht aan het overlijden van Julien Weverbergh, bewegingen in uitgeversland, de Boekenbeurssaga, een uitgave met poëziekritieken van Harry Mulisch en veel meer. Vanzelfsprekend is er opnieuw flink wat literair prijzennieuws.

Voormalig Manteau en Houtekiet-uitgever en auteur Julien Weverbergh (92) overleden

Voormalig uitgever, auteur en polemist Julien Weverbergh is dinsdag jl. op 92-jarige leeftijd in Antwerpen overleden. Hij was in de jaren zestig en zeventig onmiskenbaar een lawaaierige én spraakmakende spilfiguur in het Vlaamse literaire klimaat.

Weverbergh, van opleiding leraar, maakte naam als verschroeiend criticus en polemist met zijn gestencilde tijdschrift Bok, waarin hij twee jaar lang de gevestigde garde de mantel uitveegde. Auteurs als Herman Teirlinck, Johan Daisne, Hubert Lampo en Maurice Roelants wisten niet waar ze het hadden. Uit dat tijdschrift, waarvan slechts tien nummers verschenen, zouden de tijdschriften Mep, Diagram en Komma voortvloeien.

De aanstormende Weverbergh – die graag tegen heilige huisjes schopte – publiceerde ook romans (Gilgamesj herschrijven, 1968), poëzie en bloemlezingen en debuteerde in 1956 als dichter. Maar in 1966 kreeg Weverbergh als lector-redacteur bij Manteau de vrije hand voor de oprichting van de avant-gardistische reeks ‘De vijfde meridiaan’, waarin onder meer Walter Van den Broeck, Dirk De Witte en Daniël Robberechts debuteerden. Weverbergh, die een flinke poos ‘Vrij Nederland’-correspondent was, kwam in 1971 aan het hoofd te staan van Manteau, toen Angèle Manteau opstapte naar Elsevier. “Weverbergh was echt iemand die met kanonnen op de Vlaamse auteurs schoot, er bleef geen spaan van heel, van niemand”, vertelde Jeroen Brouwers, die een tijdlang lector-redacteur was bij Manteau, ooit in een interview aan Frank van Dijl. “Hij zei tegen mij: ‘We gaan iets heel anders doen. Ik geef liever een jaar niets uit dan rotzooi. (…) Hij ging juist die mensen uitgeven die hij eerder in Bok met de grond gelijk had gemaakt. Daar kregen we ruzie over.’ Het mondde uit in de beruchte Brouwers-polemiek ‘Weverbergh en erger’ (1976), over diens ‘taalgemors.’ Over zijn kritische en polemische oekazes, zei Weverbergh ooit in “Het beste moet nog komen” op Radio 1: “Ik heb nooit auteurs bestreden om persoonlijke redenen. Ik kon rustig over een boek van Ward Ruyslinck schrijven dat het zeer slecht was en de moeite van het uitgeven niet waard. Maar ik kon tegelijk toch een goede relatie hebben met de persoon Ruyslinck.” Toch haalde hij zich begrijpelijk vaak de woede van auteurs op de hals.

In 1986 richtte Weverbergh dan uitgeverij Houtekiet op, als een apart fonds van uitgeverij Hadewijch. Onder het imprint Hadewijch bracht hij de tweedelige befaamde brievenboeken Kroniek van een karakter van Jeroen Brouwers uit. Zo bleek dat ze hun twist hadden bijgelegd. Ook Kristien Hemmerechts’ Een zuil van zout verscheen er. Voor de naam Houtekiet ging hij te rade bij de gelijknamige roman van Gerard Walschap. In 2015 werd Houtekiet onderdeel van de Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep.

In 2007 kwam hij nog met de uitgeverij Wever & Bergh op de proppen, die in 2010 alweer failliet ging. Weverbergh was ook de schoonvader van de vroeggestorven dichter Jotie T’Hooft, die met zijn dochter Ingrid was gehuwd. Hij gaf ook diens werk uit.

In De voorwerpen (1994) bood Weverbergh inzage in zijn levens­verhaal aan de hand van de inventaris van zijn woning. In 2005 publiceerde hij in de reeks Privédomein zijn herinneringen als ‘letterkundig omnivoor’, Weverbergh ’30-’70. Een aangekondigd vervolg kwam er niet. Weverbergh schreef ook talloze, soms merkwaardige boeken over ufo’s en zijn geliefde Roemenië, waar zijn echtgenote vandaan kwam. In 1971 kloeg hij trouwens al de misdaden van Leopold II in Congo aan, in het boek Leopold II van Saksen Coburgs allergrootste zaak.

Dichter Mark van Tongele overleden

De Vlaamse dichter Mark van Tongele (Mechelen, 1956) is op 23 maart 2023 onverwachts in zijn woonplaats is overleden. Hij werd zesenzestig jaar. “Hiermee verliest de Nederlandstalige literatuur een ware taalvirtuoos die zich na zijn studie geneeskunde en een noodlottig ongeluk geheel aan de poëzie wijdde”, aldus uitgever Atlas/Contact. Hij was een van de eersten die aandacht besteedde aan digitale poëzie. “In zijn gedichten wordt de taal tot het uiterste beproefd en tuimelen beelden over elkaar heen tot een woest geheel. Taalplezier was zijn levenselixer. Het is spectaculaire poëzie met uitroeptekens en men moet een groot dichter zijn om daarin geloofwaardig te zijn, en dat was hij.”

Hij publiceerde ruim veertien bundels, waarvan de meest recente, Roeivlucht, in 2021. Volgens zijn uitgever had hij een nieuwe bundel in voorbereiding met de titel Zonnewater. Zie ook de obit op de lage landen die ook een aantal gedichten van Van Tongele bevat.

Landt Boekenbeurs weer in Antwerpen?

Vlaams minister-president en minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) toont zich voorzichtig optimistisch over de organisatie van een nieuwe boekenbeurs. Die zal wellicht weer in Antwerpen plaatsvinden. Volgens Jambon lopen er gesprekken tussen uitgevers en boekhandels. “Ik wil geen vooraankondiging doen en het vel van de beer niet verkopen voor hij geschoten is. Maar het is tijd om het landingsgestel uit te klappen”, antwoordde Jambon in het Vlaams Parlement op een vraag van Open VLD-parlementslid Stephanie D’Hose.

De traditionele Boekenbeurs in Antwerpen vond voor het laatst plaats in 2019 en lokte toen ruim 123.000 bezoekers, al was de trend al jaren dalende. In 2020 kon de beurs niet doorgaan als gevolg van de coronacrisis en in 2021 ging het organiserende Boek.be failliet. Zo kwam een einde aan een traditie van 80 jaar. Uit de as van de beurs herrees in Antwerpen ‘LEES! Het Boekenfestival’, georganiseerd door Easyfairs, dat geen tweede editie kende. Verschillende uitgeverijen – waaronder Lannoo en Pelckmans – staken daarop de koppen bij elkaar en kwamen met een nieuw initiatief: Boektopia. Niet in Antwerpen, maar in Kortrijk Xpo. Er ontstond ook een schisma in de uitgeverswereld. Dat festival lokte vorig jaar 28.000 bezoekers. Peter Thoelen schreef uitgebreid over de Boekenbeurs in de lage landen.

Kris Hoflack, de nieuwe CEO van Standaard Uitgeverij, vertelde eerder op Kanaal Z dat er onder uitgevers en boekhandels “een consensus groeit” om een boekenbeurs terug naar Antwerpen te brengen. “Alleen een grote centrumstad als Antwerpen kan voldoende bezoekers waarborgen”, aldus Hoflack, al zal dat niet voor deze herfst zijn. “Er loopt een contract met Kortrijk waar we niet zomaar onderuit kunnen. Maar ik ben wel voorzichtig optimistisch dat het voor een van de volgende jaren zal zijn”, zo meldt onder meer Het Laatste Nieuws en ook Gazet van Antwerpen.

De Bezige Bij en Atlas Contact krijgen besparingen voor de kiezen

Bij uitgeverij De Bezige Bij moesten onlangs zeven werknemers afvloeien, na een reorganisatie. “Niet alleen vallen de absolute verkoopcijfers tegen van non-fictie-auteurs die opeens de helft verkopen van wat zij eerder deden, ook het aantal bestsellers viel enorm tegen”, aldus directeur Mark Beumer in Boekblad. Bovendien krijgt Nederlandse literatuur klappen én neemt het aandeel Engelstalige uitgaven in de algemene boekenverkoop toe. Ook dat heeft zijn effect, zo meldt Tzum. En ook veel andere uitgeverijen kampen met die ontwikkelingen.

Na uitgeverij De Bezige Bij heeft ook Atlas Contact te maken met stevig tegenvallende verkoopcijfers. Dat zorgde bij Atlas Contact nog niet tot een ontslagronde, maar het is wel alle hens aan dek, aldus uitgeefdirecteur Caroline Reeders. “We kijken nu naar alle mogelijke manieren om kosten te besparen en meer geld te verdienen: de competenties van medewerkers, onze uitgeefstrategie, nieuwe online marketingmogelijkheden”, zo meldde ze in NRC.

Zwijsen en Vrij Nederland los van WPG Uitgevers?

Uitgeefconcern WPG, bekend van De Bezige Bij en Vrij Nederland, stoot een aantal bedrijfsonderdelen af en gaat alleen nog boeken produceren, meldt NRC-Handelsblad. Het brede concern, dat ook een educatieve uitgeverij en een tijdschriftentak heeft, houdt daarmee op te bestaan. In een persbericht meldde directeur ad interim Wiet de Bruijn recent dat WPG (369 werknemers, 84 miljoen euro omzet in 2021) in “verregaande onderhandelingen” is over de verkoop van de educatieve uitgeverij Zwijsen aan de Duitse uitgever, Klett Gruppe.

Tijdschriftentak WPG Media, met daarin onder andere Psychologie Magazine, Yoga Magazine en Happinez , stond sinds vorig jaar al te koop. Dit proces zou deze zomer gefinaliseerd moeten zijn. Daar blijft het niet bij. Het tijdschrift Vrij Nederland is doende “een zelfstandige toekomst buiten WPG te onderzoeken.”

Artistiek Bureau bundelt voor het eerst vroege poëzierecensies van Harry Mulisch

Nick ter Wal, antiquaar en uitgever bij Artistiek Bureau, heeft onder de titel Huiskamerlyriek en atoompoëten de poëzierecensies van Harry Mulisch uit de periode 1951-1954 verzameld. Ze worden ingeleid met een voorwoord van Mulisch-kenner Marita Mathijsen. Mulisch begon recensies te schrijven voor hij daadwerkelijk debuteerde en hield ermee op toen hij doorbrak met Het zwarte licht. “In zijn eerste krantenstukken over poëzie probeert hij, even geestig als meedogenloos, het kaf van het koren te scheiden. Hij kraakt de verstandige lyriek van de huiskamer op zondagmiddag en prijst de gedichten waarin een wonder geschiedt.” Zo bepleit hij ook de poëzie van Hans Lodeizen en Gerrit Achterberg en volgt de experimentelen van toen, zoals Lucebert en Bert Schierbeek. Mulisch schreef onder meer voor Het Vrije Volk, Het Parool en De Groene Amsterdammer.

Mathijsen: “Het is waarschijnlijker dat hij stopte omdat hij niet als recensent bekend wilde komen te staan. Hij had het niet zo op boekbeoordelaars. ‘Veel kritici moeten in het water worden geworpen’, zo schreef hij een jaar na zijn laatste recensie in Manifest (1958). Het boekje bevat ook zijn polemiek met de gevestigde dichter Hendrik de Vries. Bestellen bij Artistiek Bureau, achtergronden bij Neerlandistiek: “Vreselijk arrogant en heel interessant – Mulisch was ook als recensent onherroepelijk Mulisch.” Bestellen kan hier.

Kort nieuws

# Het volledig verzameld werk van de Nederlandse historicus Johan Huizinga is in het Duits uitgegeven, in vertaling van Annette Wunschel. Onlangs verscheen het zevende en laatste deel van de omvangrijke reeks Huizinga Schriften bij uitgeverij Brill | Fink. Het vertaalproject, geïnitieerd door Maarten Valken, was een van de langstlopende ondersteunde vertaalprojecten van het Nederlands Letterenfonds: het eerste deel verscheen in 2011, meldt het Nederlands Letterenfonds.

# Op zondag 23 april – niet toevallig Wereldboekendag – vindt de allereerste editie van de Vlaanderenleestdag plaats, meldt Iedereen Leest. Dit initiatief van de Vlaamse overheid kadert in het Leesoffensief en wil lezers verbinden, lezen zichtbaarder maken en nieuwe lezers aanmoedigen om deel te nemen aan een (voor)leesactiviteit. In heel Vlaanderen zullen er bijzondere leesplekken zijn waar lezers elkaar kunnen ontmoeten en voorziet men activiteiten rond boeken en verhalen. Boodschap van de dag: pak een boek dat je pakt, lees mee en toon je als ‘Vriend voor het Lezen’. Meer info hier over Leesoffensief (vlaanderen.be)

# Dichter des Vaderlands Mustafa Kör schreef een nieuw gedicht getiteld ‘Grote kinderen’ dat hij integraal opdraagt aan de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië. Hij schreef dit gedicht in het kader van een hulpcampagne voor 12-12 die bezield werd door comedian Erhan Dermirci. Hier lees je ‘Grote kinderen’, en hier vind je zijn portret bij de lage landen.

# Elk jaar kiest de Nederland Leest-campagne een boek als boegbeeld van de campagne én dat vervolgens gratis te krijgen is in de bibliotheek, ter aanwakkering van het lezen in Nederland. Dit jaar is het Sonny Boy geworden, van schrijver Annejet van der Zijl, boek waarvan al meer dan een kwart miljoen exemplaren zijn verkocht. Alle bibliotheken in Nederland besteden in de maand november dan ook massaal aandacht aan Sonny Boy.

# De winnaar van de Boonliteratuurprijs met Wat we toen al wisten, Geert Buelens, werkt aan een alternatieve literatuurgeschiedenis, meldt deze eigenste site. Daarin moeten Zuid-Afrikaanse, Antilliaanse en Vlaamse schrijvers anders vertegenwoordigd zijn, aldus Buelens. In dit literaire overzichtswerk is Nederland niet langer het vanzelfsprekende centrum. De titel wordt wellicht Vrijheid en onderwerping. Zie meer details in het interview bij de lage landen.

# In het nieuwe DW B-nummer Exil. Schrijven weg van huis staan zij centraal: schrijvers die zelf ontheemd zijn. Welke thema’s snijden ze aan? Hoe ervaren ze de impact van hun vlucht, hun nieuwe onderkomen waar ze een thuis proberen op te bouwen? Hoe gaan ze om met het gemis naar hun thuisland, een plek die mogelijk nog slechts bestaat in hun dromen, herinneringen en verhalen? Hoe verhouden ze zich, als schrijvers, tot hun moedertaal en de taal van hun nieuwe omgeving? En bovenal: wat is dat, een thuis? Schrijven blijkt in een exilsituatie véél meer dan zomaar een houvast. Curatoren Sigrid Bousset, Alicja Gescinska en Ellen Van Pelt verzamelen in Exil. Schrijven weg van huis rond die focus indringend proza en scherpe poëzie van Sulaiman Addonia, Haile Bizen, Ege Dündar, Emad Fouad, Firoozeh Farjadnia, Ahmad Katlesh, Mehdi Moosavi, Els Snick, Milagros Socorro, Burhan Sönmez, Dimitri Strotsev en Ece Temelkuran.

Sinds kort is Erwin Jans
de nieuwe hoofdredacteur van DW B. Hij volgt Hugo Bousset op, die al sinds 1993 aan het roer stond.

# Het essay ter gelegenheid van de Maand van de Filosofie van het Vlaamse boekhandelsverbond Confituur is dit jaar van de hand van Alicja Gescinska. Confituur publiceert Gescinska’s essay Humanitas in samenwerking met uitgeverij De Bezige Bij. Het is in beperkte oplage gedrukt en is vanaf zaterdag 1 april voor 8 euro te koop in de 25 Vlaamse Confituurboekhandels.

# Lize Spit, die net een tournee achter de rug heeft als auteur van het Nederlandse boekenweekgeschenk, gaat internationaal vertegenwoordigd worden door Laurence Laluyaux, de directrice van het Londense agentschap RCW. Ze is daarmee de eerste Nederlandstalige schrijver bij het agentschap en krijgt dezelfde agent als onder anderen Maxim Osipov, Valeria Luiselli, Olga Tokarczuk en Chris Kraus. Spits uitgever Das Mag meldt eveneens dat de rechten voor het Boekenweekgeschenk De eerlijke vinder (lees hier onze recensie), net als van haar volgende roman, inmiddels zijn verkocht aan de Duitse uitgeverij Fischer.

# Gent pronkt graag met zijn imago van tegendraadse, zelfs rebelse stad die krabt aan autoriteiten en de gevestigde macht, althans in het verleden. Maar hoe weerspiegelt zich dat in de literatuur? In deze toegankelijke, ruimhartig geïllustreerde essaybundel Rebellie in de Gentse letteren onderzoeken diverse auteurs hoe schrijvers (van Virginie Loveling tot Louis Paul Boon) die weerspannigheid vormgaven of hoe het volkslied of de satire de trom roerden. Figuren als Jacob van Artevelde, de Maagd van Gent of Pierke zetten die literaire rebellie mee in de verf. Met ook aandacht voor de happenings van Pjeroo Roobjee, de Vieze Gasten of de lange haren van Stefan Hertmans, én een route door het anti-autoritaire Gent.

Lars Bernaerts & Lieselot De Taeye (red.), Rebellie in de Gentse letteren. Literaire stroppendragers van de Middeleeuwen tot nu, Lannoo, 239 p., 35,99 euro.

# Vierenveertig opvallende gedichten van evenveel hedendaagse dichters: dat is het streefdoel van deze bloemlezing De 44, die jaarlijks verschijnt naar aanleiding van de ­Herman de Coninck­prijs – dit jaar op zak gestoken door de Somalisch-Nederlandse dichteres Alara Adilow. Volgens de samenstellers is “identiteit een ware voedingsbodem” voor de geselecteerde dichters net als “maatschappelijke actuele uitdagingen.” Er is poëzie te lezen van onder meer Jan Baeke, Maria Barnas, Paul Demets, Sara Eelen, Iduna Paalman, Astrid Haerens en Annemarie Estor maar ook van Cees Nooteboom én de overleden Koenraad Goudeseune.

De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs, Behoud de Begeerte/Poëziecentrum, 64 p., 5 euro.

En het prijzengeweld ...

# Theodor Holman krijgt Hans Vervoort Prijs 2023

Als de liefde van Theodor Holman is door de jury gekozen tot winnaar van de Hans Vervoort Prijs 2023. Deze onderscheiding voor “verhalend proza van neerslachtige en toch opbeurende aard” prijst ook vertellersproza. De Hans Vervoort-prijs heeft een waarde van 10.000 euro. “Een bescheiden novelle, waarin grote thema’s op een welhaast achteloze manier aan de orde komen: liefde, dood, jeugd, verwachtingen, onzekerheid en afscheid”, aldus de jury over Als de liefde.

De vorige winnaar was Tobi Lakmaker met zijn/haar roman De geschiedenis van mijn seksualiteit. De jury bestond uit Roeland Dobbelaer (Bazarow.com), Bart Leemhuis (De Nieuwe Boekhandel) en voorzitter Arjan Peters (literatuurcriticus). Holman zal de prijs in handen krijgen tijdens een feestelijke avond op 22 april 2023 in zaal Belcampo (De Hallen) te Amsterdam. Op Tzum reageert de naamgever van de prijs.

# J.M.A. Biesheuvelprijs voor Hedda Martens

Op zondag 19 februari 2023 werd in het Amsterdamse Spui25 voor de achtste keer de J.M.A. Biesheuvelprijs uitgereikt. Laureate werd Hedda Martens met Bij wijze van leven, die gelauwerd met de literaire prijs voor de beste Nederlandstalige korte verhalenbundel van 2023. Ze ontving een bedrag van 5172 euro. Dit bedrag is volledig via crowdfunding ingezameld. De jury oordeelde dat je een verhaal van Martens (een pseudoniem van Henriette Plantenga) direct herkent. “Niemand schrijft zoals zij dat al veertig jaar lang doet, en in Bij wijze van leven heeft ze haar kunst nog verder geperfectioneerd.” Andere bundels op de shortlist waren Probeer de hemel mijn huis te maken (Mischa Andriessen), Jerrycan (Joep van Helden) en Wanneer de herten komen (Joke van Vliet).

# Prix des Phares du Nord voor Emmanuelle Tardif

De Prix des Phares du Nord 2023 gaat naar Emmanuelle Tardif voor Vintage queen, haar vertaling van de biografische roman De voddenkoningin van Saskia Goldschmidt. Met de Prix des Phares du Nord, waaraan een bedrag van 5.000 euro is verbonden, bekroont het Nederlands Letterenfonds eens in de drie jaar de beste Franse vertaling van een Nederlandstalig literair werk. De prijs wordt op 23 mei 2023 uitgereikt in de residentie van de Franse ambassadeur in Den Haag.

# Nominaties Grote Poëzieprijs zijn bekend

Uit honderdtien bundels, door uitgevers en particulieren in eigen beheer uitgegeven, stelde de jury van de Grote Poëzieprijs 2023 een shortlist van vijf genomineerden samen. Bijzonder aan deze editie is dat er voor het eerst evenveel bundels van vrouwelijke als van mannelijke dichters waren ingezonden, zo meldt de organisatie.

Dit zijn de genomineerden: Mythen en stoplichten van Alara Adilow, bij uitgeverij Prometheus, Beginnen voor gevorderden van Hélène Gelèns, bij uitgeverij Cossee, De introductie van het plot van Frank Keizer, bij uitgeverij Pluim, Waar is het lam? van Mustafa Stitou, bij uitgeverij De Bezige Bij (lees hier de recensie van de lage landen), en Wilde dood van marwin vos, bij Het Balanseer.

De Grote Poëzieprijs bekroont jaarlijks de beste Nederlandstalige bundel van het voorbije jaar. Op 17 mei wordt in het programma Opium (op NPO Klassiek) bekendgemaakt welke dichtbundel met de prijs van 20.000 euro naar huis mag. De jury bestaat uit dichter Xavier Roelens, dichter en filmmaker Nafiss Nia en Nederlandse letterkundige en literatuurcriticus Jeroen Dera.

KORT

# Dat Alara Adilow de laureate is van de Herman de Coninckprijs kon u hier
al lezen op de lage landen, evenals meer achtergronden bij de laureaten van de Boonprijs: Geert Buelens met Wat wij toen al wisten en jeugdwinnaars Edward van de Vendel, Anoush Elman en Annet Schaap (met Misjka). Zie ook alle details bij De Morgen.

# Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje en Wierdenlandschap van Ben Westerink zijn de respectievelijke winnaars van het Beste Groninger Boek 2023. Daanje ontving de prijs in 2020 ook al voor De herinnerde soldaat. Met Het lied van ooievaar en dromedaris won ze vorig jaar de Boekenbon Literatuurprijs en maakt ze nu nog volop kans op de Libris Literatuurprijs. Lees hier de recensie van Het lied van ooievaar en dromedaris in de lage landen.

# De nominaties voor de J.C. Bloem Poëzieprijs, bestemd voor de tweede bundel van een dichter uit het Nederlands taalgebied, zijn bekend. Bianca Boer maakt kans voor haar bundel Vaste grond (Atlas Contact), Anne Broeksma voor Vesper
(Atlas Contact), Iduna Paalman voor Bewijs van bewaring (Querido) en Arno van Vlierberghe voor Ex daemon (Het Balanseer).

De jury bestaat uit Noraly Beyer, Froukje van der Ploeg en Willem Thies. De winnaar kennen we op zondag 7 mei.

# Zoals ieder jaar zijn in Nederland ook De Best Verzorgde Boeken geselecteerd. Uit 262 ingezonden boeken zijn er 33 boeken gelauwerd. Deze boeken onderscheiden zich op het gebied van inhoud, ontwerp, beeldbehandeling, typografie, materiaal, druk- en bindwijze en behoren daarmee tot de Best Verzorgde Boeken
van 2022.

# Ook de nominaties voor de Jan Hanlo Essayprijs 2023 zijn vrijgegeven, geselecteerd uit essays van één auteur, verschenen tussen 1 januari 2021 en 31 december 2022. De jury, die dit jaar bestaat uit juryvoorzitter Bertram Mourits, Thomas Heerma van Voss (hier vind je zijn column bij de lage landen), Franka Hummels en Marijke Schermer, had de keuze uit 158 essaybundels. Hieruit selecteerden zij de volgende vijf titels voor de Essayprijs Groot. Op 17 mei wordt bekendgemaakt wie van deze genomineerden wint: De straatwaarde van de ziel van Roel Bentz van den Berg (Atlas Contact, 2022), De gelabelde van Dilara Bilgiç (Pluim, 2022), Pose van Basje Boer (Nijgh & Van Ditmar, 2022), Liefdesverklaring aan de Nederlandse taal van Mira Feticu (De Geus, 2021; lees hier de recensie van de lage landen) en Is dit alles? van Jan Postma (Das Mag, 2021).

# Christine Otten is dan weer de nieuwe voorzitter van de Europese literatuurprijs, meldt Bazarow. De Europese Literatuurprijsuitreiking vindt in 2023 voor de dertiende keer plaats. Het bekroont de beste hedendaagse Europese roman die in het voorgaande jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Met deze prijs worden zowel de schrijver als de vertaler bekroond. De schrijver ontvangt een geldbedrag van 10.000 euro en de vertaler mag rekenen op 5.000 euro.

# Er maken nog vijf boeken kans op de Confituurboekhandelsprijs, de jaarlijkse prijs van het Vlaamse boekhandelsverbond Confituur. Het gaat om Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost van Donald Niedekker (recensie van de lage landen), Half leven
van Aya Sabi, Ik = cartograaf van Jeroen Theunissen (recensie), Margriete
van Kathleen Vereecken en Schemerleven van Jaap Robben (recensie). De uitreiking is rond Wereldboekendag (23 april) op een nog nader bekend te maken locatie. De prijs is louter symbolisch, er is geen geldbedrag aan verbonden. Vorig jaar ging de prijs naar Peter Terrin voor Al het blauw (recensie).

# Tenslotte is er de longlist van de M.J. Brusseprijs, met zestien kanshebbers nog waaronder Hemelrijk
van Chris de Stoop (recensie), zie alle details hierover bij Bazarow.

• De Papieren Man
• Dirk Leyman
• literatuur
• Literatuurprijs