WINST EN VERLIES. De strijd om de Europese culturele hoofdstad 2018

De Stichting Leeuwarden 2018 heeft eind 2014 de Vlaming Lieven Bertels tot artistiek directeur benoemd. Hij moet het programma ontwikkelen waarmee de stad invulling zal geven aan haar verkiezing tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018.

Leeuwarden werd in september 2013 door een panel (bestaande uit Europese en Nederlandse experts op het brede terrein van kunst en cultuur, media en grote evenementen) aangewezen als de Nederlandse stad met het beste voorstel voor het European Capital of Culture-programma. De Friese hoofdstad gaf hiermee vier Nederlandse steden het nakijken.

Al in december 2012 kregen Utrecht en Den Haag in de eerste ronde van de “sollicitatieprocedure” te horen dat zij niet zouden worden uitgenodigd voor een tweede gesprek. Doordat deze beide steden in dit stadium uit de competitie verdwenen, kwam voor de eindselectie de focus te liggen op drie steden (en hun ommeland) buiten de Randstad: Maastricht (met de Euregio Maas-Rijn), Eindhoven (met het stedelijk-provinciale samenwerkingsverband Brabantstad) en Leeuwarden (met de provincie Friesland). Zij kregen een half jaar extra om hun plannen uit te werken.

Uiteindelijk, op 6 september 2013, maakte het selectiepanel in een met Friezen, Limburgers en Brabanders volgepakte zaal van het Amsterdamse Felix Meritis-gebouw bekend welke stad naar het oordeel van de experts het beste plan voor de Europese Culturele Hoofdstadtitel had ingediend: Leeuwarden.

Maar wat houdt het Europese Culturele Hoofdstad-programma in? Was eigenlijk wel duidelijk wat er van meedingende steden werd verwacht? Waren de steden die naast de titel grepen ook echt de grote verliezers? Of was de titel Culturele Hoofdstad van Europa inwisselbaar voor elke ander groot evenement dat zou kunnen helpen om een aantal zaken in de stad te realiseren die tot internationale aandacht zouden leiden? Wat is er gebeurd met de plannen die zij in hun bidbook voor Culturele Hoofdstad 2018 hadden gepresenteerd? Een poging tot evaluatie van de Nederlandse uitkomst.