NL‘Weldoend licht: een gedicht’ – Mark van Tongele (1956-2023)
Mark van Tongele is onverwacht overleden op 66-jarige leeftijd. Hij publiceerde veertien dichtbundels en was nog nieuw werk aan het afronden. Van Tongele stond bekend als een dichter die ‘begeesterd is door klank en kleur’ en wiens gedichten ‘een soort vrolijk, alert scepticisme hebben’.
Met het overlijden van Mark Van Tongele verliest de Nederlandstalige literatuur een ware taalvirtuoos, meldt zijn uitgeverij Atlas Contact in een persbericht. “In zijn gedichten wordt de taal tot het uiterste beproefd en tuimelen beelden over elkaar heen tot een woest geheel”, klinkt het daarin. Taalplezier was zijn levenselixer. Het is spectaculaire poëzie met uitroeptekens en men moet een groot dichter zijn om daar geloofwaardig in te zijn.”
Mark van Tongele© Joris Herregods
Na een zwaar ongeval tijdens zijn studie geneeskunde wijdde hij zich volledig aan de poëzie. Veertien titels verschenen van hem, Roeivlucht uit 2021 was de recentste. Hij had een nieuwe bundel in voorbereiding: Zonnewater. De dag voor zijn overlijden stuurde hij nog een gedicht naar zijn redacteur bij de uitgeverij. Het zou zijn laatste blijken:
Een zee van zwart zout
Door de deuren van duister.
En altijd is er weer
die open zijde: zonnewater.
Weldoend licht: een gedicht
De poëzie van Mark Van Tongele kwam twee keer uitgebreid aan bod in Ons Erfdeel (de vroegere naam van de lage landen).
In 2004 besprak Yves T’Sjoen zes aparte bundels die samen een cyclus vormden en uiteindelijk ook in één band zijn verschenen. “In Van Tongeles poëzie wordt de taal gedynamiseerd doordat de dichter telkens weer inventief, met een rijk palet van taal- en stijlregisters, met ritmes en beelden, een zeer eigengereide werkelijkheid creëert”, schreef T’Sjoen.
Lees zijn recensie hier.
Paul Demets stelde in 2010 vast, at erin “in ons taalgebied momenteel geen poëzie bestaat waarin de ramen zo openstaan, waarin het zo sterk waait van levenslust, tegen de dreigende vergankelijkheid, waarin ritme, klank en beelden voor zoveel zuurstof bij de lectuur zorgen als in het werk van Mark van Tongele”
“Het voortdurende besef van de vergankelijkheid zorgt ervoor dat zijn gedichten een soort vrolijk, alert scepticisme hebben”, schreef Demets nog. “Zijn werk getuigt van een grote onbevangenheid, die vooral niet te verwarren is met naïviteit.”
Lees hier zijn recensie van twee dichtbundels en een dagboek,
Tot slot nog een gedicht van Van Tongele uit zijn recentste bundel, Roeivlucht.
‘Leve de weemoedige leegte’
Na de omhelzing: de gaping, een lekgat
waarin de tederte tegen de vlakte
ondergeregend naar adem happend raad
zoekt in de natte kleuren van werkelijkheid
die doorweekt diepgrondiger glanst. Pas
in de benauwenis licht het schone op.
Doorleefde woorden. Bakermatten.
Wakker blijven voor het buitengewone.
De grondeloze versnaperingen wenken.
Aanhalen, dorstig leven op de aardkorst,
tussen de kokende vuurhaard van binnen
en de dodelijke koude daarbuiten.
Kun je bij de frambozenstruikjes?
Mag ik je nog wat eau-de-vie aanreiken?
nl
