de franse nederlanden, samenleving

De meeste Noord-Franse steden kennen hun nieuwe burgemeester al

De eerste ronde van de Franse gemeenteraadsverkiezingen, midden in de COVID-19-epidemie, kende een recordaantal onthoudingen. De tweede ronde wordt naar betere dagen verschoven, maar de meeste steden kennen nu al hun toekomstige burgemeester.

Op zondag 15 maart, in zeer onzekere tijden, werd de eerste ronde van de gemeenteraadsverkiezingen georganiseerd. In de stembureaus van 1539 gemeenten in de departementen Nord en Pas-de-Calais heerste een schimmige sfeer. De kiezers moesten een veiligheidsafstand respecteren en bij de ingang was een ontsmettende gel beschikbaar. Het is dan ook logisch dat het percentage onthoudingen sterk is toegenomen: 58% in het noorden (tegen 39% in 2014, tijdens de vorige gemeenteraadsverkiezingen), 53% in Pas-de-Calais (tegen 32% in 2014). Tast dit de geloofwaardigheid van deze verkiezingen niet aan ? Volgens sommige specialisten was het aantal onthoudingen verdeeld over het hele kiezerskorps.

De zittende burgemeesters zijn meestal herkozen

De verschillen die zondag werden opgetekend, zijn vaak te groot om in twijfel te worden getrokken. Dat is de belangrijkste conclusie die we kunnen trekken uit deze gemeenteraadsverkiezingen in het Noorden en Pas-de-Calais: de vertrekkende burgemeesters werden grotendeels bevoordeeld. Velen werden in de eerste ronde herkozen en vaak met een grote marge. In Calais wint Natacha Bouchart (rechts) met 50,2%; in Valenciennes haalt Laurent Degallaix (centrum rechts) 51%, net als Dominique Baert (centrum links) in Wattrelos; in Lens en Atrecht (Arras) halen Sylvain Robert (socialistisch links) en Frédéric Leturque (centrum rechts) 55%. De burgemeester van Kamerijk (Cambrai), François-Xavier Villain (rechts) scoorde 56%. In Tourcoing, Duinkerke, Béthune, Boulogne-sur-Mer, Sint-Omaars (Saint-Omer) winnen Gérald Darmanin (centrum), Patrice Vergriete (centrum links), Olivier Gacquerre (centrum rechts), Frédéric Cuvillier (socialistisch links) en François Decoster (centrum rechts) de verkiezingen met meer dan 60%. De winst van Steeve Briois (uiterst rechts) in Hénin-Beaumont en Laurent Duporge (socialistisch links) in Liévin lijkt bijna op een volksreferendum. Ze halen beiden meer dan 70%.

Zelfs in de steden waar nog een tweede keer moet worden gestemd, is de voorsprong van de vertrekkende burgemeester al aanzienlijk. Gérard Caudron (socialistisch links) heeft een gunstige uitgangspositie behaald in Villeneuve-d’Ascq, net als Frédéric Chéreau (socialistisch links) in Douai en Arnaud Decagny (centrum rechts) in Maubeuge. In Roubaix bevindt de huidige burgemeester Guillaume Delbar (centrum rechts) zich ook in een zeer goede positie. In Rijsel zorgen de groenen voor de verrassing. Met 25% volgt de lijst van Stéphane Baly de PS van Martine Aubry (29%) op de voet. De lijst La République en marche (LREM), de politieke beweging van de president, mag met 18% van de stemmen ook aan de tweede ronde deelnemen. Martine Aubry blijft de favoriet. De politieke logica denkt aan een PS/Groen akkoord, maar het ziet er naar uit dat deze keer de groenen hun vel duur zullen verkopen. Tenzij ze apart de tweede ronde ingaan en zelf voor de macht in het belfort kiezen. Het lijkt onwaarschijnlijk, maar Rijsel is wel een van de meest interessante steden om te volgen. Zoals Hazebroek, Lambersart, Seclin, Bruay-la-Buissière of zelfs Hautmont, waar de identiteit van de burgemeester pas na de tweede ronde bekend zal zijn.

De presidentiële partij kan zich geen plaats verzekeren en extreem-rechts mist haar vooruitgang…

Deze eerste ronde maakt het mogelijk om lering te trekken uit de politiek. De traditionele partijen, de Republikeinen (rechts), het UDI (centrum) en de Socialistische Partij handhaven hun posities. Aan de andere kant heeft La République en Marche (LREM), de beweging van president Emmanuel Macron, geen wonderen verricht. De LREM had min of meer zijn officiële steun gegeven aan de vertrekkende burgemeesters van Calais, Duinkerke, Arras, Saint-Omer, Marcq-en-Baroeul, maar hun herverkiezing is niet de verdienste van de beweging. In de steden waar LREM een uitdager presenteerde, bleven de resultaten onder de verwachtingen. In Rijsel staat Violette Spillebout op de derde plaats. In Douai heeft Coline Craeye geen positie verworven die haar naar de winst kan leiden. In Villeneuve-d’Ascq, Cambrai, Wasquehal, Lambersart liggen de LREM-kandidaten ver achter of zijn ze al geëlimineerd. Uiteindelijk blijft de enige kans op een overwinning die in Le Touquet, waar het echtpaar Macron hun tweede verblijf heeft. Daniel Fasquelle (Les Republicains) staat aan de leiding, maar Olivier Lebreuilly, kandidaat voor LREM volgt hem op de voet. Als de andere twee lijsten hem in de tweede ronde steunen, kan LREM in de badplaats de winst nog binnenhalen.

Voor het Rassemblement national (het vroegere Front national) zijn de resultaten van zondag verrassender. Jarenlang had de partij bij verkiezingen de wind in de zielen. De herverkiezing van Steeve Briois in Hénin-Beaumont met 74% geeft een vals beeld. In Denain werd de mediaman Sébastien Chenu, die door veel commentatoren als de volgende bestuurder van de stad werd gezien, in de eerste ronde weggevaagd door de aftredende PS-burgemeester Anne-Lise Dufour-Tonini. In Calais, Lens, Liévin, Carvin, Bully-les-Mines, Grenay, Harnes, Wingles, Mazingarbe, Beuvry, waar het RN grote ambities koesterde, liggen hun kandidaten ver achter. De enige kans blijft Bruay-la-Buissière waar de député Ludovic Pajot na de eerste ronde aan de leiding staat. De overeenkomst tussen de partijen die op de tweede en de derde plaats zijn geëindigd, verkleint echter serieus zijn kans op succes in de tweede ronde.

Op een dag komt er een tweede ronde…

Door de uitbraak van de Covid-19 virus is de tweede ronde uitgesteld. Wanneer ze precies zal worden georganiseerd, is nog niet duidelijk. De uitslag van de eerste ronde wordt gevalideerd. Dat betekent dat men in de Nord en Pas-de-Calais alleen nog maar in 260 gemeenten moet gaan stemmen. Wordt voor 21 juni gekozen? Misschien, als de epidemie onder controle is. Nog later? In dat geval moet er om grondwettelijke redenen misschien een nieuwe eerste ronde gehouden worden voor de gemeenten die op 15 maart hun burgemeester niet hebben verkozen.

De situatie is onduidelijk, maar in een periode waarin de hele planeet in onzekerheid leeft, hoeft dat niet te verwonderen.

• Nord
• Pas-de-Calais
• Verkiezingen