literatuur recensie

‘Van de goden vervuld’ van Lucky Fonz III: op zoek naar taal en vervulling

Met Van de goden vervuld schreef zanger en tekstschrijver Lucky Fonz III een debuutroman over de zoektocht naar een hoger doel in het leven, via de moeizame weg van taal, muziek en ook wel een stevige portie seks.

Hij werd geboren als Otto Wichers, maar muziekliefhebbers kennen hem als Lucky Fonz III, een Nederlandse singer-songwriter met een bijzondere aandacht voor zijn teksten. Onder zijn nom de plume maakte hij ook enkele cabaret- en theatervoorstellingen, zoals Neurose en Moederland. Van de goden vervuld is zijn literaire debuut.

De roman vertelt het verhaal van Mikah en Hadassa, vanuit het standpunt van Mikah. Hij heeft na een breuk met zijn vriendin zijn toevlucht gezocht tot een fictief Waddeneiland, waar hij probeert in het reine te komen met zichzelf en zijn gedachten.  Zijn enige contact is Jonas, zowat in alles zijn tegenpool. Jonas weet wat hij wil, is overtuigd van zijn heilzame kijk op de wereld en het leven, en heeft een aanstekelijk “enthousiasme”, in de originele, Griekse betekenis van het woord: van God vervuld.

Het is deze Jonas die Mikah voorstelt aan de bekoorlijke Hadassa, die hij ongelofelijk vindt, zo benadrukt hij wel een paar keer tijdens de woelige introductie. Bij een kampvuur op het strand raken Mikah en Hadassa aan de praat. Dat is meteen een gesprek met de nodige diepgang, het soort gesprek dat je alleen kan hebben met vrienden die je al jaren kent of vreemden met wie je een instant klik hebt. Hadassa vertelt dat ze op vakantie is, of neen, eigenlijk is ze op de vlucht, en is ze naar het eiland gekomen om te genezen, al gebruikt ze zelf het woord “helen”.

Hadassa blijkt lid van De Overtuiging, een soort evangelische gemeenschap met sektarische kenmerken. Hadassa is op de vlucht omdat ze haar verloving heeft verbroken, wat eerder ongebruikelijk is in die gemeenschap. Ze spuwt volop haar gal over de wereld waaraan ze is ontsnapt. “Zijn ouders noemden mij altijd al een wispelturige vrouw (…). Wispelturig! Dat woord bestaat alleen voor vrouwen. Zo typisch ook voor De Overtuiging. Altijd hun mond vol van hoe elk mens even waardevol is, maar als je ook maar even uit de pas loopt, ben je meteen een probleemgeval. Ze doen alsof ze volgers van Jezus zijn, maar ze volgen alleen hun eigen achterlijke ideeën.”

Het mag duidelijk zijn, niet iedereen in deze roman is evenveel van God vervuld, en de kritiek op religie en religieus denken is een rode draad in het verhaal. Maar niets is wat het lijkt, want tegen het einde van haar tijd op het eiland twijfelt Hadassa toch weer aan haar beslissing, overweegt ze om terug te keren naar De Overtuiging en alsnog haar ex-verloofde weer in de armen te sluiten.

Maar ondertussen beleeft ze een stormachtige vakantieliefde met Mikah. Ook hij is een twijfelaar, ook hij is in zekere zin op de vlucht. Hij zoekt naar een hoger doel in het leven en is op het eiland om dat te overdenken. Een eiland leent zich nu eenmaal uitstekend voor introspectie, en Mikah wil tijdens zijn zelfgekozen retraite nadenken over hoe hij nu in het leven staat. Hij is een muzikant die wel wat succes kende en ooit een scriptie schreef over de teksten van Bob Dylan, een werk waar hij zich nu voor schaamt, wegens de cirkelredenering waarop het is gebaseerd. Mikah had Dylans woorden aangevoerd als bewijs voor zijn stelling dat je nooit Dylans woorden mag aanvoeren als bewijs voor een stelling. Jazeker, er zit ook de nodige humor in deze roman.

Mikah heeft een troebele relatie met zijn lichaam en seksualiteit, maar samen met Hadassa ontbolstert hij helemaal. Tussen de veelvuldige seks door voeren de twee ook filosofische gesprekken, over de zin van het leven, over hoe taal soms onmachtig is om het te hebben over zoiets moois als muziek, of hoe woorden tekortschieten voor de seks die ze hebben.

Beiden beseffen van bij het begin dat ze elkaar wellicht niet meer zullen zien zodra ze van het eiland vertrekken. Die gebaldheid schenkt hun relatie meteen de nodige diepgang, ze weten dat ze geen seconde hebben te verliezen. En het dwingt ze om na te denken over hoe het leven verder zal gaan na hun afscheid. Dat loopt net iets anders dan ze op het eiland zelf denken, toch voor Mikah. Maar ook daar heeft hij uiteindelijk wel vrede mee.

 

Lucky Fonz III schreef zo een mooi verhaal over de vakantieliefde die je iedereen zou toewensen, met veel bespiegelingen over hoe outsiders als Hadassa en Mikah toch volop in het leven proberen te staan. Dat doet hij in mooie zinnen, die je lang doen nadenken over je eigen positie in de wereld. Op een bepaald moment overdenkt Mikah: “Als ik had gefaald in het heldere denken dan was het misschien wel omdat ik moest slagen in het meer modderige mystieke denken.” Er is dus altijd een uitweg. En soms is het gewoon genoeg om een geliefde zanger te zijn.

Lucky Fonz III, Van de goden vervuld, Pluim, Amsterdam, 2024, 160 p.

• De Eerste Keer
• debuutroman
• Lucky Fonz III