Het Palais des Beaux Arts in Rijsel is nog steeds het grootste en mooiste museum voor schone kunsten ten noorden van Parijs, met een fenomenale collectie in een prachtig gebouw. Met de formule "Open Museum" geeft het PBA carte blanche aan een artiest om het museum onder handen te nemen. Dit jaar is het de beurt aan striptekenaar en kunstenaar François Boucq. Hij laat bezoekers glimlachen en anders kijken naar kunst.

De inkom van het museum © Bart Noels

Het moet prettig toeven zijn in het hoofd van François Boucq. Zijn ingrepen in het statig gebouw zijn intelligent en grappig. De striptekenaar zet het museum op zijn kop. Hij kreeg enkel budgettaire restricties, maar heeft naar eigen zeggen ‘bijna alles kunnen doen wat ik wilde’. Los van alle zotternijen, waarover later meer, doet de kunstenaar dit met heel veel liefde voor wat het Palais des Beaux Arts in Rijsel te bieden heeft. Een liefde die hij overigens betuigt door een deel van zijn archief, 400 tekeningen, te schenken aan het museum. “Cette donation me permet de faire entrer la bande dessinée dans les collections d’un musée des beaux-arts, ce qui n’est pas une chose convenue (Door deze schenking kan ik strips laten opnemen in de collecties van een museum voor schone kunsten, wat niet gebruikelijk is)”, aldus Boucq. Waarop museumdirecteur Bruno Girveau enthousiast reageert met “Recevoir, c’est donner à voir” en een lofzang op de negende kunst.

De beeldengalerij waar een aantal figuren een luipaardbehandeling kregen © Bart Noels

Luipaardmotieven

Een aantal jaren geleden was de muziekgroep Air al te gast voor Open Museum. De collectie baadde in een dromerige ambiance, de klanken vulden de ruimte. Het PBA was getransformeerd. De combinatie van muziek en de collectie schone kunsten maakte iets nieuw, meer dan een cosmetische oefening.

Boucq slaagt er eveneens in om het museum naar zijn hand te zetten. Maar hij doet dat heel toegankelijk, via zijn typerende humor. De pret begint immers al met het binnenkomen van het museum. In de imposante inkompartij van het PBA installeerde Boucq een tunnel - een ‘vortex’ - waarbij je van ruitjesmotieven overgaat naar de kenmerkende luipaardmotieven … en de figuur van Jérôme Moucherot, de bizarre zakenman waarmee Boucq furore maakt.

In de klassieke beeldengalerij krijgen vervolgens ook een aantal figuren de luipaardbehandeling. Bezoekers hebben meteen een glimlach op, nog voor de toer goed en wel start. Wat verderop in de keramiekgalerij laat Boucq af en toe het gerinkel van vallend servies horen, het levert opnieuw een schrikje en een lach op.

Verbinden

Maar de tekenaar gaat veel verder dan die grapjes. Hij is een kunstenaar en hij wil de bezoekers anders naar de collectie van het PBA laten kijken. En hij is daarbij op zijn best als hij aan de slag gaat met de klassieke werken. Zo hangen in één galerij alle landschapsschilderijen met hun horizonlijn op dezelfde hoogte. Een eenvoudige maar geniale ingreep die zichtbaar maakt hoezeer perspectieven en kadrering kunnen verbinden en tegelijk anders kunnen zijn.

© Bart Noels

In de gaanderij op de eerste verdieping maakt hij dan weer een muurschilderij dat vier aparte abstract werken uit het museum visueel meesterlijk verbindt. Dit is meer dan een visuele kunstgreep, het is een context creëren waarbij je de kracht van de originele werken ziet vergroot worden.

Grappig en virtuoos

Met ‘Le fantôme qui descend de la croix’ speelt Boucq met de Kruisafneming van Rubens, één van de topstukken van het Rijselse museum. In een kijkbox geplaatst voor het schilderij kan je zien hoe een figuurtje van het kruis daalt. “Mais pourquoi ces gens font tout pour faire remonter Jésus sur la Croix”, vroeg Boucq zich af, terwijl hij Rubens observeerde, “Cette réflexion m’a amusé et m’a donné envie de renverser les choses.” En dat doet hij met verve aan de hand van deze optische illusie.

© Bart Noels

François Boucq leverde nog een ander fantastisch digitaal beeld af in de neoclassicistische beeldengalerij. Een schilder reikt er door een ander schilderij naar het beeld van een brandende Vesuvius, steekt per ongeluk zijn penseel en daarmee een ander landschapsbeeld in brand. Grappig en virtuoos.

Open Museum - François Boucq trompe l’œil

Palais des Beaux Arts de Lille

pba.lille.fr

16 juni - 8 november 2021

Lees hier meer over het werk van François Bourcq.