literatuur

s o r r y

deBuren vroeg achttien jonge schrijvers uit Vlaanderen en Nederland om eeuwenoude topstukken uit de Eregalerij van het Rijksmuseum een stem te geven vanuit één kernvraag: wat zie je als je door een genderbril naar deze schilderijen kijkt? Iona Daniel duikt het lichaam in van Jan Steens zieke vrouw: ‘ik ken je lichaam als mijn broekzak / alle holtes, alle bochtjes om je botten’.

ik ken je lichaam als mijn broekzak
alle holtes, alle bochtjes om je botten
de donkere kant van je organen
overal op je ben ik graag

sorry
dat ik niet kan stoppen je kapot te maken
het zit nu eenmaal in me
om je lichaam uit te wonen
maar ik hoop ook dat je voelt hoe verknocht ik aan je ben
ik hou zo alomvattend van wie mij in zich draagt
je zou me een soort god kunnen noemen
maar ik ben de meest gehate cel op aarde
een staatsvijand nr.1 met dezelfde obsessies als zeventienjarigen:
zoveel mogelijk lichamelijk contact in zo broeierig mogelijke kamers
lichaamsholtes
daar dromen wij over ’s avonds

het is 1664 en de dokter kijkt naar mij
in jou
en zegt:
het is maar liefdesverdriet
of nee
het is haar baarmoeder die de weg kwijt is in het lichaam
die rondzwerft, hongerig, als een wild dier
op zoek naar bloed of een andere vloeibare traktatie

de dokter wil me een naam geven
zoals alle dokters in alle jaren
zodat het lijkt alsof ik behandelbaar ben

maar het is 1664 en alles beweegt traag
er wordt wel gezocht naar medicijnen
maar tegen ernstigere ziektes in belangrijkere mensen
ziektes in mannen die de wereld moeten redden

wat dat betreft heb ik je goed gekozen
jij bent een paradijs voor mij
je brengt me verder dan ik ooit kon hopen

over 400 jaar
op de stoep van een feministisch kenniscentrum in een middelgrote stad
staan twee vrouwen met symptomen
zonder echte diagnose
nog altijd ziek te zijn
van mij
zoeken twee vrouwen naar een maas in het net van de ongelijkheid

Vera vraagt:
waarom is gezond zijn de norm en al het andere afwijkend?
moeten we onze toestand niet omarmen
en onze tijd besteden aan beter voor elkaar zorgen?
en Lea zegt: ja
en Lea ziet het voor zich
hoe radicaal ze voor elkaar zorgen
en Lea ziet het voor zich
hoe ze zoveel tijd kwijt zijn aan het voor elkaar zorgen dat het een soort collectief verzet wordt
dat ze vergeten het hele kapitalistische systeem in stand te houden en alles wat ermee gepaard gaat
en Lea en Vera snappen elkaar
daar op de stoep van het kenniscentrum
ze voelen zich net zo revolutionair als toen ze voor het eerst wiet rookten en spraken over de omvang van het heelal
alsof ze op de rand van een grote openbaring staan
en ze zijn net zo naïef
maar nu is het waar

de verandering komt
ooit gaan jullie beter voor elkaar zorgen
maar nog niet vandaag

sorry

• deBuren
• Iona Daniel
• Jan Steen
• Jonge schrijvers oude werken
• Rijksmuseum