Portugees-Vlaamse betrekkingen op het gebied van de schilderkunst in de 15de en 16de eeuw

De stichter van de Portugese natie, Don Alfonso, was een dynamisch en energiek lid van het Bourgondisch huis. Deze vroegste Portugees-Vlaamse betrekkingen kenden uitbreiding in de eeuwen die volgden. In de 15de en 16de eeuw werden ze buitengewoon intensief op het gebied van handel en cultuur, kooplieden werden gelokt met attractieve privilegies, evenals op artistiek terrein. Zo speelde het Portugese koningshuis lange tijd een belangrijke rol in de bescherming van kunstenaars, en legde het een grote liefde aan de dag voor de Vlaamse schilderkunst. Van Eyck b.v. verbleef enige maanden in Portugal, en zou er groot succes gekend hebben. Het eigenlijke hoogtepunt in de artistieke uitwisseling werd bereikt in de 16de eeuw. De Portugese economie kende een grote bloei door de ontdekking van de zeeweg naar Indië, en drie hoogst opvallende economisch-artistieke verschijnselen deden zich voor: de massale export van Vlaamse kunstwerken naar Portugal, de trek van Vlaamse kunstenaars naar Portugal, en de trek van Portugese schilders naar Vlaanderen. Na deze algemene historische schets, gaat de auteur in op de concrete manier van verhandelen van de schilderijen en op de organisatie die in Vlaanderen nodig was om de toevloed van bestellingen te kunnen opvangen. Van de schilders die in Portugal werkten, is betrekkelijk weinig werk overgebleven, evenals van de Portugese schilders in Vlaanderen. In de tweede helft van de 16de eeuw, met de annexatie van Portugal door Philips II, kwam er een abrupt einde aan deze situatie.