De vierdelige podcast Kinderen van het ABN vertelt het naoorlogse verhaal van Vlamingen en hun taal. Taalexpert Miet Ooms zoekt een antwoord op de vraag hoe het Nederlands de plaats van het Frans heeft ingenomen in het openbare leven en waarom de discussie over de taalnorm nooit is verstomd. In deze derde aflevering ontdekken we hoe de taalverhouding tussen Vlaanderen en Nederland op twintig jaar tijd veranderde, en hoe de focus in Vlaanderen verschoof van Beschaafd Nederlands naar Belgisch-Nederlands.

We naderen het einde van de twintigste eeuw. De tijdgeest is veranderd: het Frans is volledig verdwenen uit het openbare leven, veel jonge Vlamingen zijn opgevoed in ‘een’ algemeen Nederlands en verlaten hun geboortestreek zodra ze gaan studeren. Er zijn geen ABN-campagnes meer en de taallessen op radio en tv hebben plaatsgemaakt voor entertainment. Taalspelletjes waarbij Vlamingen het tegen Nederlanders opnemen zijn populair en Vlamingen doen er alles aan om hun noorderburen te overtreffen.

De volledige aflevering kun je beluisteren via Spotify, Soundcloud, Google Podcasts en Apple Podcasts.

In de taalwetenschap en het taalbeleid voelt men dat de tijden veranderen. De Vlaamse jeugd accepteert het noordelijke Nederlands als enige norm niet meer. Ze gaat uit van een eigen, Vlaamse variant. Uiteindelijk volgen zowel de Taalunie als Van Dale en worden labels ingevoerd als ‘standaardtaal in België’, ‘standaardtaal in Nederland’ of kortweg BE en NL.

In deze aflevering van Kinderen van het ABN komen de spilfiguren aan het woord. Jessie De Caluwé, Ruud Hendrickx, Ludo Permentier, Stef Croon van de Taaltelefoon, Ton den Boon, Roos de Bruyn en Rutger Kiezebrink van Onze Taal en Joop van der Horst vertellen over hun ervaringen tijdens deze omslag.

Extra's

Lees hier de transcriptie van deze aflevering.

Ter lering en vermaak kun je afleveringen van Tien voor taal bekijken uit 1992 en tien jaar later, uit 2002, met K3. Bekijk ook een opname van het Groot Dictee der Nederlandse Taal van 2003, en lees hier de dicteetekst die Martine Tanghe in de editie van 2010 voorlas. Ook interessant zijn de visietekst uit 2003 van de Taalunie over taalvariatie in Vlaanderen en Nederland, dit artikel op Taaladvies over standaardtaalvarianten en het Taalcharter uit 1998 van de openbare omroep VRT.

Een streepje muziek erbij? Beluister onze afspeellijst met Vlaamse muziek uit de jaren '90 en 2000.

Een verhaal in vier afleveringen

In de vorige aflevering zochten we een antwoord op de vraag welke rol radio en televisie speelden in de promotie en verspreiding van het ABN.

De volgende aflevering kijken we of de taalrubrieken en rolmodellen in de media de modale Vlaming wel bereikten, en horen we getuigenissen over dialect en standaardtaal in het dagelijkse leven.

Kinderen van het ABN

Kinderen van het ABN is een productie van Miet Ooms, in opdracht van de lage landen, met steun van het Fonds Pascal Decroos, het Algemeen-Nederlands Verbond en deAuteurs.

Creatie, concept, inhoud, voice-over en pre-montage: Miet Ooms
Sounddesign en afmixing: Lennert Jos Goos
Script doctor en klankbord: Raf Njotea
Grafisch design: Lotte Peeters
Hartelijk dank aan Martine Tanghe voor het inlezen van het fragment uit het Groot Dictee 2010.