De vierdelige podcast Kinderen van het ABN vertelt het naoorlogse verhaal van Vlamingen en hun taal. Taalexpert Miet Ooms zoekt een antwoord op de vraag hoe het Nederlands de plaats van het Frans heeft ingenomen in het openbare leven en waarom de discussie over de taalnorm nooit is verstomd. In deze tweede aflevering: Welke rol speelden radio en televisie in de promotie en verspreiding van het ABN? Hoe gingen die media om met het ABN? Welke invloed hebben de taalprogramma’s op radio en tv gehad?
In 1930 werd de omroep NIR opgericht, het Nationaal Instituut voor Radio. Vanaf het begin had de voorloper van de VRT zowel een Franstalige als een Nederlandstalige afdeling.
Het was van groot belang dat de presentatoren zich bedienden van correct en elegant Nederlands. Dat leidde tot strenge selecties en feedback met ‘blauwe brieven’.
De volledige aflevering kun je beluisteren via Spotify, Soundcloud, Google Podcasts en Apple Podcasts.
Daarnaast werden programma’s ontwikkeld om de Vlamingen Algemeen Nederlands bij te brengen, zoals de radiotaalwenken van Marc Galle en de televisietaallessen van Hier spreekt men Nederlands.
In deze aflevering van Kinderen van het ABN vertellen Cas Goossens, Emmy Cassiman, Annie Van Avermaet, Stijn Verrept, Ludo Beheydt en Ruud Hendrickx hoe de openbare omroep haar rol speelde in de wereld van taaltuintjes, volksverheffing en volkseducatie.
Extra's
Lees hier de volledige transcriptie van de aflevering.
Ter lering en vermaak kun je een reportage bekijken over het begin van de televisie in Vlaanderen, met Jan Boon, een interview met Cas Goossens naar aanleiding van negentig jaar televisie, en een aflevering van Hier spreekt men Nederlands.
Een verhaal in vier afleveringen
In de vorige aflevering zochten we een antwoord op de vraag: hoe zijn we van ‘spreek beschaafd!’ in de jaren vijftig uitgekomen bij de huidige omgangstaal in Vlaanderen?
De laatste twee afleveringen focussen op de entertainende taalprogramma’s in de jaren negentig, de opwaardering van het Belgisch-Nederlands als evenknie van het Nederlands-Nederlands, de samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse taaladviseurs en woordenboekmakers, en getuigenissen over dialect en standaardtaal in het dagelijkse leven.
Kinderen van het ABN
Kinderen van het ABN is een productie van Miet Ooms, in opdracht van de lage landen, met steun van het Fonds Pascal Decroos, het Algemeen-Nederlands Verbond en deAuteurs.
Creatie, concept, inhoud, voice-over en pre-montage: Miet Ooms
Sounddesign en afmixing: Lennert Jos Goos
Script doctor en klankbord: Raf Njotea
Grafisch design: Lotte Peeters