In de reeks Passage staan cultuurplaatsen en -organisaties aan beide kanten van de Frans-Belgische grens centraal. In deze aflevering presenteren we Passerelle, een Kortrijks initiatief dat jongeren in contact brengt met professionele dansers.

Tweehonderd projecten per jaar, een vijftigtal betrokken choreografen, duizenden Vlaamse jongeren die hebben gedanst... Pol Coussement heeft redenen ten over om zijn werk in de schijnwerpers te plaatsen. Maar daar is het hem niet om te doen, integendeel. Hoewel hij de motor is achter dit project, dat in minder dan twintig jaar een vaste waarde is geworden, hoor je in zijn woorden vooral interesse voor het collectieve belang: “Voor mij is Passerelle vooral een win-winrelatie tussen dansprofessionals en jongeren. Iedereen heeft er baat bij. Ik vind het ook leuk dat alles zich organisch heeft ontwikkeld, zonder dingen te forceren.”

Wat drijft deze choreograaf en danser die onder meer op de planken stond voor Jeanne Brabants, een pionier in de Belgische danswereld? Het begon aan het eind van de twintigste eeuw. Toen werkte Pol Coussement als coördinator voor Dans in Kortrijk. De professionele dansers bracht hij in contact met jongeren die wel of geen danservaring hadden. In 2005 werd Passerelle een officiële organisatie. En sinds 2009 wordt de organisatie gesubsidieerd door de Vlaamse overheid.

Een artistieke injectie

Via Passerelle krijgen jongeren de kans om een ​​week of zelfs een maand lang met professionals aan projecten te werken. Ze leren het initiatief kennen via cultuurlocaties in heel Vlaanderen (culturele centra, bibliotheken…). “Over het algemeen gaat het om groepen van vijf à tien jongeren”, zegt Pol Coussement in zijn kantoor in Kortrijk. Dat ligt vlak bij de Budatoren, een voormalige brouwerijtoren die werd omgevormd tot een gebouw met zes dansstudio’s.

De projecten willen meer zijn dan louter een podiumvoorstelling. Zo gingen dansers bijvoorbeeld aan de slag met begijnhofcollecties voor een voorstelling die echt in verband stond met de inhuldiging van het museum daar. Andere projecten vonden dan weer plaats onder een brug, met de voorbijrazende auto’s als soundtrack (In Girum), of in een lege winkel met de straat achter de vitrine als publiek (Etalala). Performance is nooit ver weg, dat is duidelijk. “Onze bedoeling is ook om de jongeren een ervaring te bieden die verder gaat dan dans alleen, en die hen een leven lang bijblijft. Onze kernwoorden zijn: verrassen, ontdekken en artistiek tot het uiterste gaan.”

Het doel is eigenlijk heel simpel, zegt Pol Coussement: hedendaagse dans openstellen voor zoveel mogelijk mensen, en daarbij clichés overwinnen. “Er zijn ​​nog steeds veel vooroordelen. Met Passerelle willen we dans laten zien en tegelijk ook tonen dat hedendaagse dans veel werk, nauwgezetheid en discipline vraagt. Maar we zijn geen dansschool. Ik zeg liever dat we eerder een artistieke injectie geven.”

Daarbij heeft Passerelle al met grote namen gewerkt. Sidi Larbi Cherkaoui, Lisbeth Gruwez, Vera Tussing, Bérengère Bodin en Alexander Vantournhout, het zijn allemaal choreografen-dansers die Passerelle-projecten gerealiseerd hebben. Bij sommige van die projecten was er zelfs een tournee.

In 2014 bijvoorbeeld. Toen namen vijf Kortrijkse jongeren in Rio de Janeiro deel aan het dansfestival 17 semanas de dança. Ze brachten er de voorstelling WeAllGo van het choreografenduo Benjamin Vandewalle en Vincenzo Carta. “Het feit dat we geen gezelschap zijn, maar met verschillende choreograaf-dansers werken, zorgt ook voor een grote en interessante diversiteit, vind ik.”

Ook jongeren in Roubaix

Pol Coussement biedt zijn artistieke injecties ook aan over de grens, maar dan niet vanuit Passerelle. Voor grensoverschrijdende projecten zijn de systemen in Frankrijk en België nauwelijks compatibel. Toch werkte de Belg, die toegeeft dat hij momenteel makkelijker een dag of een avond in Rijsel doorbrengt dan in Gent, tien jaar samen in Roubaix, met Magalie Mattana. “Het was eerst een schoolproject voor leerlingen uit het vijfde leerjaar. Daarna hebben we het project buiten de schooluren verdergezet. De jongeren zelf waren vragende partij.”

Uit de samenwerking groeide een sociaal-artistiek gezelschap met de naam Miroir D’Eux. Afgelopen juni liep dat project na tien jaar ten einde. Maar het was een fantastische samenwerking, besluit Pol Coussement.