Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

‘Nova’ is een ambitieuze roman met een ingenieuze plot
0 Reacties
© Sacha de Boer / De Bezige Bij
© Sacha de Boer / De Bezige Bij © Sacha de Boer / De Bezige Bij
recensie De Eerste Keer
literatuur

‘Nova’ is een ambitieuze roman met een ingenieuze plot

In Daniël Samkaldens ambitieuze debuutroman Nova raken de drie hoofdpersonen meer met elkaar verbonden dan ze willen. Door de wisseling van stijlen blijven Samkaldens personages geloofwaardig.

Daniël Samkalden is na vijf vrouwen pas de eerste mannelijke debutant in deze rubriek. Misschien zegt dat iets over de vermoedelijke opmars van sterk schrijvende vrouwen in de literatuur, zoals Aleid Truijens eerder vaststelde, al spreken wetenschappers als Corina Koolen dat dan weer tegen.

De ironie wil dat liedjesschrijver, theatermaker en regisseur Samkalden bij een breed publiek in Nederland vooral bekend zal zijn vanwege zijn relatie met actrice Ingmar Schrama, die lange tijd meespeelde in de populaire soapserie Goede tijden, slechte tijden. Anderen zullen hem dan weer kennen als de kleinzoon van Ivo Samkalden, burgemeester van Amsterdam van 1967 tot 1977.

Landschappen worden personages in ‘Nova’

Samkalden maakte theater met De Elite, een groep die een origineler, dwarser theater wilde brengen dan het Nederlandse publiek gewend is. En hij reisde de wereld rond en schreef daarover voor NRC en de Volkskrant. Het boek met reisreportages waar hij aan werkte, kwam er evenwel niet. Wel stortte hij zich op een roman, die uiteindelijk Nova werd. Echo’s van die verre reizen, van de Afrikaanse woestijn tot het Noord-Amerikaanse hooggebergte, kregen wel een belangrijke weerklank in Nova. Het zijn landschappen die personages worden.

Buitenkans

In het begin van de roman maken we kennis met Maarten Schrepel, een wat aan lager wal geraakte schrijver die van zijn uitgever een buitenkans krijgt. Hij ontvangt 60.000 euro als hij de biografie schrijft van Thomas de Poes, een populaire dierenrechtenactivist die campagne voert voor De Dierenpartij. Maarten vindt De Poes een charlatan zonder inhoud, maar mokkend en walgend van zichzelf zet hij zich toch aan het schrijven. Want de rekeningen moeten worden betaald, en daarna kan hij weer verder met het echte werk.

Het onderwerp van de biografie, de zichzelf zeer belangrijk vindende De Poes, heeft naast veel dierenliefde en de nodige flair ook een alcoholprobleem. Hij raakt in opspraak nadat hij zich in een populaire talkshow op televisie, zichtbaar dronken, heeft misdragen tegenover Julie. Zij is een jonge sterrenkundige die probeert haar theorie te bewijzen dat een elektron niet uit één, maar uit twee delen zou bestaan, een ontdekking met verstrekkende gevolgen. Op het eerste gezicht maakt ze een kille, beredeneerde indruk, een vrouw die niet snel onder de indruk is, zeker niet van frivole machotypes als De Poes. Maar onder dat nerdy imago schuilt een warme vrouw. Het is alleen niet zo simpel om haar te laten ontdooien.

Samkalden loodst de lezer behendig door het web van levenslijnen dat hij heeft gesponnen

Dat is het vertrekpunt voor een erg ambitieuze roman met een ingenieuze plot, waarin de drie hoofdpersonen meer met elkaar verbonden raken dan ze willen. Alle drie proberen ze op hun manier zelfstandig en onafhankelijk te zijn, proberen ze te vluchten voor hun verleden en te ontsnappen aan hun lot. Maar alle drie zijn het ook gewoon passanten op deze aarde, stervelingen zoals u en ik, die een licht opsteken in het donker om te ontdekken dat alles gewoon nog is zoals het altijd al was.

Samkalden beschrijft dat in een taal die nu eens erg breedvoerig en theatraal is, bijvoorbeeld als De Poes het woord neemt, en dan weer erg kaal en droog, in de hoofdstukken waar Julie het belangrijkste personage is. Net door die wisseling van stijlen blijven Samkaldens personages geloofwaardig, en loodst hij de lezer behendig door het web van levenslijnen dat hij heeft gesponnen.

Daniël Samkalden, Nova, De Bezige Bij, Amsterdam, 2018, 286 p.
Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.