Harry Gruyaert: tussen kleur, licht en schaduw

Topfotograaf Harry Gruyaert is deze zomer hot in Frankrijk. Je kunt zijn werk gaan bekijken in Toulon en Bordeaux.

Gruyaert (°1941) verliet op jonge leeftijd zijn geboortestad Antwerpen, vestigde zich in Parijs, maar reisde ook de hele wereld af. In 1981 werd hij lid van het befaamde fotoagentschap Magnum. Hij was een van de eersten die resoluut voor kleurenfotografie koos. In een agentschap waar men op dat ogenblik nog zeer aan zwart-witfotografie gehecht was, zorgde dat wel voor serieuze discussies.

Hij is een meester in het spel van licht en kleur. Diepe kleuren, warm licht en regelmatige gebruik van lichtreflecties kenmerken zijn werk. Zelf zegt hij vaak dat hij ook beïnvloed is door de Vlaamse en Hollandse schilderkunst en door film.

Harry Gruyaert is een van de belangrijkste Europese kleurenfotografen, “de Picasso van de kleurenfotografie” zoals zijn Magnum-collega en landgenoot Carl De Keyzer hem ooit noemde. Zijn foto’s zijn te zien in verschillende openbare en particuliere collecties, zoals in het Tokyo Museum of Metropolitan Art, het Centre Pompidou in Parijs, Foto/Industria in Bologna, de Deutsche Börse Foundation ... Recent was zijn werk te bewonderen op grote retrospectieve tentoonstellingen o.a. in la Maison Européenne de la Photographie in Parijs (2015) en in het Fotomuseum in Antwerpen (2018).

Bordeaux heeft, naar aanleiding van het zomerfestival Liberté Bordeaux 2019, aan Gruyaert gevraagd om de stad in beeld te brengen. Het resultaat is een reeks van twintig kleurrijke en op groot formaat afgedrukte foto’s, die te zien is in galerie Arrêt sur l’image (tot 20 augustus 2019). Gruyaert liet zich vooral inspireren door de nieuwe wijken van de stad en minder door het bekende historische centrum.

Tegelijkertijd toont hij, samen met Magnum, zestig foto’s uit zijn reeks Rivages. Deze serie kun je gaan bekijken in de indrukwekkende, door de Duitsers gebouwde basis voor onderzeeboten in Bordeaux (tot 22 september 2019). Gruyaert fotografeerde zeezichten uit de hele wereld. Hij toonde de reeks voor het eerst in 2003, maar er zijn in Bordeaux enkele nieuwe opnames te zien. Dreigende luchten, het spel van schaduwen, de reflectie van het licht bepalen bij Gruyaert het beeld.

In het Hôtel Départemental des Arts van Toulon, ten slotte, krijgt de bezoeker een beperkt overzicht van het hele werk van de Magnumfotograaf. De curatoren hebben foto’s gekozen uit verschillende reeksen die Gruyaert heeft gemaakt, sommige daarvan zijn zelden getoond. Er zijn ook verschillende video’s te zien (tot 22 september 2019).

Harry Gruyaert is pas laat ontdekt in zijn eigen land. Hij had al vrij jong België verlaten en had een erg ambigue relatie met zijn vaderland. Daarin kwam verandering toen er vanaf 2010 een aantal tentoonstellingen aan zijn werk werden gewijd. Dirk Leyman schreef hierover een artikel in Ons Erfdeel 3/2013.