NL
Je goed voelen in een samenleving begint met de taal kunnen en mogen spreken. Dat zei de nieuwe chef van de Taalunie onlangs in een interview. In deze VL⮂NL-nieuwsbrief aandacht voor het Nederlands en voor een andere bron van trots en identiteit: erfgoed.
Beste lezer,
Toen Yilmaz in 1974 uit een Turks dorp in Gent aankwam in de hoop daar verder te kunnen studeren, meldde hij zich bij een aardappelfabriek om een centje bij te verdienen. Aan de ploegbaas vroeg hij waar hij Nederlands kon leren. “Geen Nederlands, anders vlieg je buiten”, kreeg hij te horen.
Historica Tina De Gendt tekende zijn relaas op in het boek De Poorten. Een verborgen geschiedenis van de wijken die de stad veranderden. Daarin vertelt ze opmerkelijke verhalen over hoe bedrijfsleiders met arbeidsmigranten omgingen. Zo verkozen ze Turkse boven Noord-Afrikaanse werknemers omdat zij niet alleen het Nederlands maar ook het Frans niet machtig waren en nijver werkten zonder morren. “Hoe minder weerbaar de arbeiders waren, hoe geliefder bij de bedrijven”, analyseert De Gendt.
Het kan verkeren. Later kregen de migranten het verwijt niet voldoende hun best te hebben gedaan om de taal te leren en te integreren. En tegenwoordig spannen bedrijven zich juist in om arbeidsmigranten al voor ze in de Lage Landen aankomen in het land van herkomst Nederlands bij te brengen.
Over de vraag hoe arbeidsmigranten worden klaargestoomd voor een job in Vlaanderen en Nederland organiseerde de lage landen onlangs samen met de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek een webinar dat hier is terug te kijken
Alles begint bij taal
Voor de nieuwe chef van de Taalunie is het goed kunnen en mogen spreken van het Nederlands vanzelfsprekend van eminent belang. “Ik ben altijd bezig geweest met hoe je je binnen een samenleving goed kan voelen en je kan ontplooien. Telkens opnieuw kwam ik terug bij je start in de taal”, zegt Gunther Van Neste in een interview.
Gunther Van Neste, de algemeen secretaris van de TaaulunieDe algemeen secretaris wacht een stevige klus: het taalniveau in Nederland en Vlaanderen blijft maar zakken. “Natuurlijk is het tij te keren”, zegt hij monter. Ook de toekomst van het Nederlands ziet hij optimistisch in. “We zijn met vijfentwintig miljoen mensen die Nederlands als thuistaal hebben. Een groot deel daarvan heeft een diepe emotionele verbondenheid met het Nederlands.”
Trots teruggeven
Naast de taal is de lokale geschiedenis voor heel wat mensen een bron van thuisgevoel. “Je ziet dat mensen zich industrieel erfgoed opnieuw toe-eigenen, niet per se omdat het mooi is, wel omdat het deel uitmaakt van een identiteit en omdat het een regio haar trots terug kan geven”, zegt Erik Loeff, de directeur van erfgoedvereniging Heemschut.
Lode Delputte tekende dit citaat op in een informatief en onderhoudend stuk over de omgang met industrieel erfgoed in Vlaanderen en Nederland. Al zijn er veel waardevolle gebouwen verloren gegaan en zijn sommige nog steeds bedreigd, dankzij de niet aflatende strijd van gepassioneerde burgers zijn ook heel wat schitterende gebouwen gered en krijgen steeds meer monumenten een mooie nieuwe bestemming.
Het vroegere hoofgebouw van de mijn van Waterschei, nu onderdeel van het Thor Park, een technologie- en wetenschapspark© Eebie/Wikimedia Commons
Over oude fabrieken die jarenlang hebben leeggestaan en nu hippe factories zijn waar digitale nomaden en young creatives kunnen co-worken schrijft ook De Gendt smakelijk in haar boek. Het nu zo geliefde Gent waar toeristen van over de hele wereld voor een city trip naartoe komen, gold in de jaren 1980 nog als “de meest verkrotte stad van het land”. Maar mede dankzij burgers die streden voor stadsvernieuwing en groen kwam Gent erbovenop. Het is, horen we op de gelijknamige tentoonstelling De Poorten in het stadsmuseum van Gent, een comeback city.
Expositie en boek mogen over de Gentse buurten rond de oude stadspoorten gaan, via die microkosmos vertellen ze ongemeen boeiende verhalen over de fricties en de verlokkingen van superdiverse samenlevingen en over de stad als organisme. Ik kan beide van harte aanbevelen voor de Kerstvakantie.
Het beste van 2024
Ook de uit Nederland afkomstige in Vlaanderen woonachtige journaliste Anouk van Kampen vertrekt vanuit Gentse ervaringen om een breder plaatje te schetsen. In een prikkelende column betoogt ze dat een kijkje bij de noordburen de Vlaamse automobilisten kan leren dat de overheid hen nog altijd in de watten legt. Eerder betoogde ze dat Belgische politici rijden met drank op normaliseren, een boodschap die onlangs helaas weer pijnlijk actueel was
Uit haar fraaie reeks columns koos de redactie nog een andere voor ‘De beste verhalen van 2024 over VL⮂NL’. Natuurlijk vinden we alle ruim veertig stukken die dit jaar verschenen op deze aan de samenwerkingsverbanden en spanningen, overeenkomsten en verschillen tussen Vlaanderen en Nederland gewijde sectie van onze site de moeite waard. Maar wellicht waren dit de meest beklijvende verhalen.
Rest me je mooie dagen toe te wensen en de hoop uit te spreken dat 2025 een iets vrediger jaar mag zijn.
Met laaglandse groet,
Tomas Vanheste
nl
Geef een reactie
Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.