De geboorte van de vervloekte homo sapiens

De reportage is de koningin onder de journalistieke genres. Het is de oervorm: iemand vraagt zich iets af, leest zich in, gaat op pad, kijkt rond, praat met mensen, beschrijft hen, noteert wat ze zeggen en wat ze verzwijgen, raakt persoonlijk betrokken, leest zich nog beter in, legt verbanden. Tijdrovend is het wel. Maar dan heb je ook een overtuigend verhaal, gebaseerd op de bloedechte werkelijkheid.

Zo’n verhaal heeft in het beste geval – het kan ook gruwelijk mislukken – álles. Het is echt, actueel, levend, spannend, ontroerend of wekt woede. Het ontleent feiten aan, bijvoorbeeld, de wetenschap of de geschiedschrijving en verteltechnieken aan de literatuur. De beste reportages zijn persoonlijk zonder ikkerig te zijn, tonen visie maar laten de lezers zelf conclusies trekken.

Het is jammer dat de meeste papieren kranten en tijdschriften weinig ruimte hebben voor lange, papier vretende reportages. De online longread biedt uitkomst, maar de tijdsinvestering blijft groot. Je kunt ook alle ruimte nemen en er een boek van maken. De beste reportageschrijvers zijn als verslaggever begonnen, maar schrijven nu vooral boeken.

• Frank Westerman
• literaire non-fictie
• wij de mens