kunst

Festival Shakespeare is Dead richt de schijnwerpers op nieuwe theaterschrijvers

Op 24 en 25 maart strijkt Shakespeare is Dead voor het eerst neer in Amsterdam. Het Vlaams-Nederlandse theaterfestival viert verhalen die nog geschreven moeten worden.

Shakespeare ligt al vier eeuwen onder de zoden, maar het theater leeft. Komende vrijdag en zaterdag bonst het podiumhart in Amsterdam. Dan vindt Shakespeare is Dead plaats, het Vlaams-Nederlands festival voor de nieuwe theatertekst. Schrijvers, gezelschappen en organisaties komen er samen voor voorstellingen, ontmoetingen en inspiratiesessies over verhalen die nog geschreven moeten worden.

Tijdens het festival willen organisatoren de Brakke Grond en Theater Bellevue de ontwikkeling van nieuwe theaterteksten tonen of stimuleren. Er zijn scratchnights en staged readings waarin acteurs onuitgevoerde teksten presenteren. Er is een ontwikkeltraject waarin makers uit andere genres – spoken word, film, poëzie – worden begeleid om te schrijven voor theater. En in enkele besloten sessies kunnen schrijvers zich voorstellen aan en laten adviseren door ervaren professionals.

Ook voor het brede publiek valt er wat te beleven. Verspreid over de twee dagen kun je voorstellingen bijwonen van Ahilan Ratnamohan, Via Rudolphi Producties en Martin Fondse, Margriet Sjoerdsma en Vrouwkje Tuinman. In de installatie Andi van Mirte Desmeth breng je zelf, samen met een andere bezoeker, een tekst tot leven. En tijdens het openingsprogramma ben je getuige van de Staat van de Theaterschrijver, die dit jaar wordt uitgesproken door Mathieu Charles.

Zichtbaarheid

Shakespeare is misschien dood en begraven, zijn werk is dat nog lang niet. Heel wat klassiekers laten steeds nieuwe interpretaties toe. Toch is er ook nood aan nieuw materiaal, zegt Lisa Wiegel, artistiek leider bij de Brakke Grond. “We leven in een heel andere wereld, met vraagstukken die in het verleden niet aan de orde waren. We hebben nieuwe verhalen en nieuwe stemmen nodig om die te vatten.”

Op het festival moet die roep duidelijk weerklinken. Bijvoorbeeld tijdens de voorstelling van 9,6 (een verweer), die bezoekers van Shakespeare is Dead in première te zien krijgen. “De voorstelling van Het nieuwstedelijk handelt over klimaatactivisme, een zeer actueel thema. En een issue dat je niet kunt benoemen door een bestaande tekst te actualiseren”, zegt Wiegel.

Het nieuwstedelijk was vorig jaar de aanstichter van Shakespeare is Dead in Leuven. Het Vlaamse theatergezelschap was de eerste om de nood aan nieuwe teksten te herkennen en in te vullen met dit Vlaams-Nederlands festival.

Ook nieuw: de schrijfpraktijk zelf. “Theaterteksten schrijven was lange tijd vaak een eerder solitaire bezigheid”, zegt Wiegel. “Vandaag ontstaan teksten veel vaker in een collectief proces, waarbij de schrijver bijvoorbeeld nauwer in dialoog treedt met de regisseur. Die nieuwe ontstaansvormen willen we stimuleren.”

“In dezelfde beweging hopen we schrijvers zichtbaarder maken. In het Verenigd Koninkrijk heeft schrijven voor theater nog veel prestige. De naam van de auteur prijkt duidelijk op de affiche; dikwijls staat die zelfs groter dan die van het gezelschap of de regisseur. Hier is dat anders. Schrijvers en andere betrokkenen verdienen meer zichtbaarheid.”

Twee regio's, twee praktijken

Gaan Vlamingen en Nederlanders anders met een theatertekst om? “Daar zullen we tijdens het festival in verschillende programma’s op ingaan”, aldus Wiegel. “Op zaterdagochtend organiseren we het Ontbijt van de Lage Landen. Tijdens dat netwerkmoment zal Ans Van den Eede, een van de stichtende leden van het Vlaamse theatergezelschap DE HOE, onder meer daarover in gesprek treden met de Nederlandse schrijver Maxine Palit de Jongh, die genomineerd is voor de BNG Bank Theaterprijs.”

Om alvast één verschil aan te stippen tussen de schrijverspraktijk in Nederland en die in Vlaanderen: waar de Nederlanders vaker teksten in opdracht schrijven, is het bij de zuiderburen gebruikelijker dat een schrijver een tekst maakt en vervolgens een gezelschap aanzoekt om die op de planken te brengen. “Wie is de initiator bij de totstandkoming van de tekst? Dat speelt een rol in hoe een tekst er uiteindelijk uitziet”, zegt Wiegel.

Shakespeare is Dead: de eerste halte van de Mediakaravaan

Wie zijn nu die nieuwe tekstschrijvers, en welke verhalen hebben ze in hun pen? Je leest er binnenkort meer over op de lage landen, via de verslaggeving van De Mediakaravaan.

Voor, tijdens en na Shakespeare is Dead zorgt de Mediakaravaan voor context, verslaggeving en reflectie in de vorm van podcasts (interview, sfeerverslag…) en artikelen (recensie, essay…). De Mediakaravaan is het nieuwe talentontwikkelingstraject van de lage landen. Onder professionele begeleiding brengen cultuurjournalisten in spe verslag uitbrengen over festivals in Vlaanderen en Nederland.

De teksten en podcasts van de Mediakaravaan vind je binnenkort op deze site.

Het festival Shakespeare is Dead vindt plaats op 24 en 25 maart in de Brakke Grond en Theater Bellevue (Amsterdam).

• de Brakke Grond
• Lisa Wiegel
• theater bellevue
• theatertekst