Een mens die opstaat. ‘Malcolm X’ van Junior Mthombeni, Cesar Janssens en Fikry El Azzouzi

Het toneelstuk Malcolm X drijft op de drift van de 22 performers, dansers, muzikanten en slammers, die als een brandende vuurbal van binnenuit het geheel begeestert. Zo’n gloed zie je maar zelden in het Vlaamse theater. Het debat over white privilege en black consciousness resoneert hevig in deze voorstelling van regisseur Junior Mthombeni, auteur Fikry El Azzouzi en componist Cesar Janssens. X staat vooral voor attitude: het woord nemen, zichzelf zichtbaar en hoorbaar maken in deze schouwburg, het hart van de samenleving.

Het predicaat “belangwekkend”, dat het Vlaamse Theaterfestival graag gebruikt om zijn selectie te benoemen, is zelden van toepassing op de geselecteerde producties. Of toch niet in de betekenis die ik het woord toeken. Theater kan esthetisch verfijnd, emotioneel schokkend of intellectueel messcherp zijn, maar vaak reikt de impact niet verder dan de persoonlijke relatie tussen voorstelling en toeschouwer. Natuurlijk kunnen een heleboel mensen dezelfde voorstelling op dezelfde avond schokkend of scherp vinden, maar de kans is klein dat ze op basis van die ervaring een revolutie starten, om maar iets te zeggen. Bijna nooit veroorzaakt een voorstelling rimpelingen tot buiten de theaterzaal – dat zou ik pas omschrijven als “belangwekkend”.