Een balsemend perspectief. Via Rudolphi faciliteert en produceert theater

Via Rudolphi en Rudolphi Producties zijn twee takken van een onderneming die al meer dan dertig jaar theater mogelijk maakt voor zowel gerenommeerde gezelschappen als nieuwkomers. Voor die laatste categorie ontwikkelde het productiehuis Het Debuut, een begeerde springplank voor pas afgestudeerde makers. Ook voor Via Rudolphi vormt de coronapandemie een torenhoog obstakel voor het uitvoeren van de dagelijkse praktijk en het ontwikkelen van nieuwe plannen.

“In tegenstelling tot de schilderkunst, film, muziek en literatuur zal jullie werk onherroepelijk verloren gaan op het moment dat jullie op het toneel jullie tekst uitspreken en de gebaren maken waarop jullie zo hard hebben geoefend. Jullie kunnen het stuk nog een paar keer herscheppen, enkele weken of een paar maanden, maar zodra de laatste voorstelling voorbij is, bestaat ook jullie kunst niet meer en is de herinnering eraan het enige wat ons rest.”

Zo spreekt, in de bejubelde roman Max, Mischa & het Tet-offensief van de Noorse schrijver Johan Harstad de kleurrijke dramadocent Wohlman zijn toneelpupillen toe. Theater in het algemeen, toneel in het bijzonder, is een kunstvorm met een doorlooptijd van hooguit een paar maanden. Daarna is het klaar. Juist die kortstondigheid is zowel de charme ervan als de achilleshiel.

De excentrieke Wohlman deinst er niet voor terug om zijn leerlingen bewust voor een lege zaal te laten spelen, waarmee hij vergeten lijkt dat ook toneel, evengoed als andere kunstvormen, “vermarkt” zal moeten worden. Voor dat laatste proberen de gezelschappen kleine of grote zalen te verleiden hun producties te programmeren. En voor de korte periode waarin die voorstellingen te zien zijn, hopen ze uiteraard op de maximaal haalbare toestroom van publiek.

Impresariaat en productiehuis

Natuurlijk worden gezelschappen niet in het leven geroepen om winst te maken, maar om artistieke ambities te realiseren, en dat geldt ook voor (jonge) theatermakers die niet verbonden zijn aan een gezelschap, maar die na voltooiing van hun opleiding nauwelijks kunnen wachten de vloer op te gaan. Het commerciële aspect – tourneeplanning, marketing, publiciteit – is een noodzakelijk kwaad, maar niet de corebusiness van kunstenaars in het algemeen en theatermakers in het bijzonder.