Dit lees je in het literatuurnummer van ‘de lage landen’

Als het vandaag over het boekenvak gaat, valt al vlug het woord crisis. ‘Wie wil ons nog’, zucht de schrijver. Ook de uitgever, de bibliothecaris en de lezer zoeken een nieuwe rol in een snel veranderende sector. Daarom peilt de lage landen in haar eerste nummer van 2024 de temperatuur van de literatuur, met stukken van onder meer Maxim Februari en Thomas Heerma van Voss. Presentatie op vrijdag 8 maart in Oostende tijdens het boekenfestival FAAR.

Minder en beter uitgeven?

Vijftig: zoveel boeken verschijnen er gemiddeld per dag in het Nederlands. Toch rommelt het in de boekensector. Grote literaire uitgeverijen verkeren in zwaar weer, terwijl kleinere nichespelers het juist goed doen. Wat is er aan de hand? ‘In de hele keten zijn de marges behoorlijk breed. Behalve voor de auteurs. Dat moet ooit eens fout gaan’, zegt Marnix Peeters in een stuk van Dirk Vandenberghe.

Slachthuis van papier

Vijftig titels per dag, dat betekent onvermijdelijk ook talloze onverkochte boeken. Dan zijn er twee opties: met fikse korting naar de ramsj, of in de papierversnipperaar. Schrijver Thomas Heerma van Voss volgt het spoor van zijn verramsjte titels en belandt in een intrigerende subwereld van het boekenvak. ‘Omringd door die oneindige hoeveelheid afgedankt papier ervoer ik een diepe schrijfzin.’

De schrijfopleiding als springplank

Alle wankelende uitgeverijen en onverkochte boeken ten spijt: schrijvers blijven schrijven. En zij leren het vak almaar vaker tijdens een meerjarige opleiding. Wat steek je nu precies op in de schrijfschool? ‘In drie jaar leer je waar je anders dertig jaar voor nodig hebt’, getuigt Lize Spit in een achtergrondartikel van Maarten Dessing.

De kunst om in ongenade te vallen

Welke rol heeft die al dan niet geschoolde schrijver nog in een onverschillige samenleving die andere zaken aan haar hoofd heeft dan lezen? Volgens auteur en filosoof Maxim Februari moet de literatuur haar ‘buitenmaatschappelijkheid’ serieuzer nemen: schrijvers zijn pas van belang als ze in ongenade durven te vallen.

Het boek is dood, leve de verhalen

De jongste generatie leest niet meer! De roman is dood! In zijn speurtocht naar de schuldige van die vermeende moord op het boek, graaft schrijver en zelfverklaarde barbaar Mats Vandroogenbroeck in zijn eigen leesverleden. Zijn conclusie: we lezen meer dan ooit. Maar we lezen anders.

Het bruist weer in de bib

Goed nieuws over de Nederlandse bibliotheken: die zijn onder impuls van de overheid aan een remonte bezig. Ook in Vlaanderen profileert de publieke instelling zich steeds meer als dé plek om kennis op te doen en mensen te ontmoeten. Toch zijn er ook zorgen over de ‘huiskamers van steden en dorpen’, schrijft Anne van den Dool.

Presentatie op 8/3 in Oostende

Op vrijdag 8 maart om 17 uur presenteren we ons nummer ‘De temperatuur van de literatuur’, in samenwerking met deBuren, in De Grote Post (Oostende), aan de vooravond van boekenfestival FAAR.

Ruth Joos spreekt met schrijvers Maxim Februari en Matthijs de Ridder, uitgeefster Barbara Geenen en bibliotheekdirecteur Roel van den Sigtenhorst over de recentste ontwikkelingen in de literaire wereld. Gratis toegang. Inschrijven via deze website.

Verder in ‘de lage landen’

• Een oproep aan de politiek van de hoofdredacteur

• Zeven actiepunten voor de Vlaams-Nederlandse samenwerking

• Reis rond de randen van het Romeinse Rijk

• Een antikoloniale luis in de pels op Curaçao

• Holocaustmuseum opent in Amsterdam

• Schrijven met een chatbot

• Hoe de Belgen de Nederlandse media veroveren

• Beschimmelde kunst en bacterieel design

• Columns van Rob van Essen, Lotte Jensen, Marten van der Meulen en Gerdien Verschoor

• De onverbiddelijke keuze van Connie Palmen

• De vele levens van zondagskind Hugo Claus

• Vernieuwde aandacht voor recente poëzie

• Twintig recensies van de belangrijkste boeken door toprecensenten

Deze pennen schreven mee aan de lage landen 1/2024: Anne-Margreet As-Vijvers, Eric Bracke, Johan Braeckman, Femke Brockhus, Maarten Buser, Filip De Ceuster, Lode Delputte, Lieven Desmet, Maarten Dessing, Carl De Strycker, Luc Devoldere, Liesbeth D’Hoker, Michael Douma, Maxim Februari, Twan Geurts, Margo Groenewoud, Thomas Heerma van Voss, Lotte Jensen, Marie-José Klaver, Dirk Leyman, Ruben Mantels, Cyrille Offermans, Lisa Rooijackers, Koen Schouwenburg, Herr Seele, Anne Sluijs, Daan Stoffelsen, Hendrik Tratsaert, Nico Van Campenhout, Dirk Vandenberghe, Anne van den Dool, Marten van der Meulen, Mats Vandroogenbroeck, Peter Van Dyck, Rob van Essen, Tomas Vanheste, Ilse van Oosten, Koen Vergeer, Marnix Verplancke, Gerdien Verschoor.

• nieuw nummer