literatuur

‘De papieren man’: Boekenbeursperikelen, de herontdekking van Felix Timmermans en veel prijzennieuws

De papieren man zit op het vinkentouw voor de literaire actualiteit in Vlaanderen en Nederland en maakt regelmatig een round-up. Deze keer besteedt Dirk Leyman onder meer aandacht aan de boekenbeursperikelen, de onverwachte herontdekking van Boerenpsalm van Felix Timmermans, literaire verfilmingen en flink wat literair prijzennieuws.

Boekenbeursopvolger LEES! geeft er al de brui aan, Boektopia in Kortrijk gaat wel door en lonkt naar meer uitgevers

LEES! Het Boekenfestival zal na de eerste kleinschalige editie van 2021 dit jaar geen vervolg krijgen in Antwerpen, hoewel het er lang naar uitzag dat het festival – gemakshalve beschouwd als opvolger van de eerder gekapseisde Boekenbeurs – er net grootschaliger zou komen uit te zien. De eerste editie van LEES! lokte vorig najaar 24.000 bezoekers, maar voor dit jaar werd weer (veel) hoger gemikt.

“Hierdoor kan de meer dan 80-jarige traditie van de Boekenbeurs in Antwerpen niet worden voortgezet”, aldus beursorganisator Easyfairs. “Dit ondanks de volle steun van de belangrijke stakeholders, zoals de Vlaamse overheid, Literatuur Vlaanderen, Stad Antwerpen, sectororganisatie Boekhandels Vlaanderen, Vlaamse Auteurs Vereniging en alle andere leden verenigd in het BoekenOverleg.”

Reden: grote verdeeldheid binnen het Vlaamse boekenvak – lees: een interne uitgeversruzie. Die maakt het onmogelijk om “een voldoende groot, kwalitatief en gevarieerd boekenaanbod samen te brengen voor de editie van 2022 in Antwerp Expo. We hopen dat de boekensector in Vlaanderen zich opnieuw kan verenigen rond een toekomstgericht, verbindend en breed gedragen boekenfestival op maat van de (nieuwe) auteur en de (nieuwe) lezer”, aldus nog de organisator. “Easyfairs als organisator en Antwerp Expo als host blijven uitdrukkelijk bereid om eventuele nieuwe initiatieven rond de promotie van het boek én de leesbevordering in het algemeen te verwelkomen.”

In Antwerpen strijkt in die periode wel het festival Crossing Border neer en onderneemt ook de stad (met Antwerpen Boekenstad) enige boekeninitiatieven. Hoe het verder moet met de beurs in Antwerpen, zal ongetwijfeld nog veel inkt doen vloeien. Komt er nog een terugkeer ditmaal, nadat de eerdere Boekenbeurs er door het Boek.be-debacle al de brui moest aan geven? Of is het concept niet meer van deze tijd?

Het in Kortrijk georganiseerde Boektopia met onder meer Lannoo, Pelckmans en VBK Uitgevers, gelooft er nog in én blijft wel overeind. Het gaat voor een tweede editie, na een eerste editie met – in coronatijden – 10.000 bezoekers. “Wij hadden de melding vanuit Antwerpen niet verwacht”, zegt Jo Dupré, woordvoerder van Boektopia nu in Het Nieuwsblad. “Wij dansen niet op het graf van iemand anders. Zo zitten we niet in elkaar. Wij gaan in Kortrijk straks wel voluit.” Zo zouden er dit jaar ook internationale auteurs moeten langskomen. “We gaan van start op 29 oktober en de tweede editie van Boektopia zal negen dagen duren in plaats van drie. De beurs wordt dubbel zo groot als vorige editie. Er zullen vier keer meer boeken worden aangeboden. Er komen ook meer uitgevers naar Kortrijk”, klinkt het.

De herontdekking van ‘Boerenpsalm’ van Felix Timmermans, met dank aan Bart Van Loo en Koen Broucke

Een rijkelijk geïllustreerde Davidsfonds-uitgave van Boerenpsalm (1935) van Felix Timmermans moest het boek weer eenentwintigste-eeuwse lezers bezorgen, in een taal die ‘grond, lucht en licht’ ademt. En dat is gelukt, want Timmermans scoort verbazend goed in de verkooplijsten, én voerde zelfs even de top tien aan, met dank aan de forse duw in de rug van Bart van Loo, die het ook in De afspraak op Canvas mocht komen uitleggen.

“Een roman uit 1935 (…) die qua spankracht, existentiële lading, verrassende beeldspraak, zintuiglijke gewaarwording en pure zeggingskracht tot de mooiste van de Nederlandse letteren behoort.” Bart van Loo treedt helemaal buiten de oevers in zijn inleiding tot de fraaie, met aquarellen van Koen Broucke omlijste heruitgave van Boerenpsalm. Het is de roman waarmee Felix Timmermans (1886-1947) “het hooglied van de Vlaamsche boerenziel” zong, aldus de critici destijds. In tien hoofdstukken volgen we de worsteling van boer Wortel – die zich in een ik-vorm tot een onbekende instantie richt (God?).

“Schrijven is meer dan ooit te biechten gaan, met het verlangen naar absolutie”, schrijft Timmermans-biograaf Gaston Durnez (1928-2019) in zijn postume nawoord. Het is het relaas van “de boer die als het ware in de grond geworteld staat”. En veel miserie én ontberingen die zijn pad kruisen. Want: “Wortel is geen tweede Pallieter, die zorgeloos rondspringt in een Lierse variant van het aards paradijs.” Nee, “hij moet zijn boterham zelf uit de grond trekken.” Van Loo prijst de “taal die, afgezien van zijn schijnbaar authentiek volks-boerse kleuren, glinstert van het leven en de goesting in dat leven.” En “de zintuiglijke verrassingsmetaforen zijn mini-elektroshocks die de lezer bij de les houden.”

Bijzonder aan deze uitgave zijn de ‘vignetten’ met olieverf, aquarel en brou de noix (notenbister) van Koen Broucke, die recent ook de Belgische reisreportages van Stefan Zweig treffend illustreerde. Hij gebruikte sleutelbegrippen uit de tekst: “het veld, de Netevallei, de maan, de gestroopte haas, de varkenskop (let op de cover), een Christusvoet, een geraamte.” Zodanig dat Boerenpsalm in deze editie de trekken van een beeldverhaal krijgt. “Nooit uitleggerig en illustratief, maar altijd suggestief en poëtisch.” Het samenspel werkt inderdaad wonderwel. En Boerenpsalm, concludeert Van Loo, is “een lofzang op het zich oeverloos overgeven aan een moeizaam veroverd ambacht, een eerbetoon aan de met goesting uitgevoerde stiel, overgave zonder al te veel terughoudendheid.”

In 1997, toen Felix Timmermans vijftig jaar dood was, vroeg Ons Erfdeel (de vroegere naam van de lage landen) aan Jeroen Overstijns om Timmermans’ oeuvre te herlezen. Overstijns noemde Boerenpsalm toen “misschien wel zijn enige echte meesterwerk”, “een soms indrukwekkende monoloog” en “het werkelijke en glorieuze eindpunt van een wisselvallige literaire loopbaan”. Lees Overstijns’ essay hier.

Felix Timmermans, Boerenpsalm, inleiding Bart van Loo, nawoord Gaston Durnez, Davidsfonds, 192 p., 29,99 euro.

Das Mag organiseert opnieuw Leesclubfestival

Het Das Mag Leesclubfestival is er opnieuw, na vijf jaar van de radar te zijn verdwenen. Auteurs als Lize Spit, Maarten Inghels, Tobi Lakmaker en Aya Sabi gaan op bijzondere locaties in gesprek met lezers over hun laatste boek. Eerder werden edities in Antwerpen, Berlijn en Londen op het getouw gezet.

Op vrijdag 2 september 2022 keert het festival terug waar het ooit begon: in Amsterdam, met elf leesclubs. Tijdens zo’n leesclub gaan de deelnemers, die na hun aanmelding het betreffende boek thuis hebben ontvangen en gelezen, samen met een gespreksleider en 24 andere lezers in gesprek met elkaar én de schrijver van het boek. Dat gebeurt op verschillende locaties in de hele stad, zoals Restaurant 1e klas en het Ambassade Hotel. Na afloop is er een slotfeest in OT301. De uitgeverij brengt binnenkort ook een nieuwe maandreeks uit, gelieerd aan de maanden van het jaar. “Elke maand zal een ‘eersteklas schrijver’ die op ‘een shortlist van een grote literaire prijs’ heeft gestaan een boekje schrijven.” Annelies Verbeke mag in én met September de spits afbijten.

Prentenboeken vertaald naar het Oekraïens

De Vlaamse uitgeverij Clavis in Hasselt heeft twaalf populaire prentenboeken vertaald naar het Oekraïens, zo meldt Boekblad. Door de toestroom aan vluchtelingen uit Oekraïne is er vraag naar boeken in de thuistaal van de kinderen. Het gaat onder meer om de boekjes Kas op het potje, Anna in de klas en Rikki en zijn vriendjes.

Wiete Meulders van Clavis zegt hierover bij VRT nws: ‘We willen dat voorlezen voor iedereen beschikbaar is, en dat is het makkelijkst in je moedertaal. De boeken bieden ook een inkijk in onze cultuur, waardoor nieuwkomers, klein én groot, zich er eerder thuis zullen voelen.’ Clavis gaat ook nauwer samenwerken met de Oekraïense uitgeverij Art Books uit Kiev. Die brengt al jaren titels van Clavis uit in Oekraïne. Nu wil Clavis ook Oekraïense titels uitgeven in België en Nederland. De opbrengst van de boeken gaat naar Art Books.

Mulisch voert Hebban top 1000 aan

De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch, verschenen in 1992, voert dit jaar de Hebban 1000 aan. Voor het vijfde jaar ging Hebban.nl op zoek naar de duizend mooiste boeken ooit en voor het eerst in vijf edities staat er een Nederlandse auteur op de eerste plaats. De lijst met de mooiste boeken aller tijden baseert zich op duizenden toplijsten samengesteld door de leden van de grootste lezerscommunity van Nederland. Vorig jaar belandde Carlos Ruiz Zafón op nummer 1 met De schaduw van de wind.

‘Angstcultuur’ bij uitgeverij Prometheus?

In de Volkskrant
verscheen een uitgebreid artikel met een enquête naar de werkatmosfeer bij uitgeverij Prometheus, met overwegend anonieme getuigenissen. Daarbij is vooral Mai Spijkers, Nederlandse bekendste en meest succesvolle boekenuitgever, de kop van Jut. Er zou sprake zijn van woede-uitbarstingen, pesterijen en intimiderend taalgebruik op de werkvloer, wat leidde tot een va-et-vient van overwegend jonge werknemers en een ‘angstcultuur’. Het onderzoek heeft betrekking op de periode tussen 2010 en 2021. Het is vooral Ronit Palache, tussen 2010 tot 2019 hoofd publiciteit en rechtenmanager bij Prometheus, die nu de kat de bel aanbindt. Palache is momenteel regelmatig te gast in Nederlandse talkshows en stelde onder meer de correspondentie samen van Ischa Meijer en Renate Rubinstein in de reeks Privé-domein.

Spijkers blijft er bedaard onder: “Maai de haai, noemt Tom Lanoye mij”, zo reageerde Spijkers. “Ik wil graag benadrukken dat ik altijd handel in het belang van Prometheus en zijn auteurs. In een verdringingsmarkt in een competitieve wereld vallen spaanders waar gehakt wordt.” Aan zijn auteurs liet hij weten: “Wij hopen jullie allemaal te treffen op ons tuinfeest in augustus.”

De berichtgeving van de Volkskrant riep op sociale media veel debat op, zowel pro als contra Spijkers. De reactie luidde her en der dat “iedereen het al jaren wist.” Ivo Victoria schreef op zijn blog een aantal bedenkingen. Schrijfster Emy Koopman kondigde op Facebook aan dat ze vertrekt. Of anderen zullen volgen, is twijfelachtig. Dichteres Delphine Lecompte springt in de Volkskrant in de bres voor Spijkers: “Moet Mai Spijkers nou ook al lief, koddig en kleurloos zijn? Laat hem in zijn waarde.”

Prometheus geeft onder meer auteurs uit als Lale Gül, Kader Abdolah, Griet Op de Beeck, Herman Brusselmans, Tom Lanoye, Esther Verhoef, Mano Bouzamour, Jonathan Franzen, Connie Palmen en Bas Heijne. Hij incasseerde uitstekend dankzij de vertaling van Fifty Shades of Grey en heeft een fijne neus voor zowel het commerciële als literaire werk. Prometheus resideert in een pand aan de Amsterdamse Herengracht.

Kort nieuws

# Bart Moeyaert is vanaf volgend academiejaar aangeduid als de nieuwe writer-in-residence van KU Leuven. Hij treedt daarmee in de voetsporen van Annelies Verbeke en Saskia De Coster. Als huisschrijver van de universiteit zal hij onder meer een vak Creatief Schrijven geven voor masterstudenten, en met leden van de KU Leuven-gemeenschap nadenken over de notie van het ‘voltooide leven’, zo meldt de universiteit in een persbericht. De Nederlandse schrijfster Marijke Schermer is dan weer aangezocht als gastschrijver van de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze lessen Creatief Schrijven zal verstrekken, meldt Tzum.

# Poëzietijdschrift Het Liegend Konijn vierde op 4 juni zijn twintigjarig bestaan met een uitgebreid eerbetoon aan stichter-dichter Jozef Deleu in de binnentuin van CC De Steiger in Menen. In de theaterzaal werd een ode aan het Konijn gebracht door Wouter Deprez en dichters Charles Ducal, Lena Plantinga, Peter Verhelst, Miriam Van hee, Piet Gerbrandy en Iduna Paalman. Ook federaal minister Frank Vandenbroucke was present: “Ik durf niet te zeggen dat ik de literatuur of de poëzie op de voet volg, en ik heb ook geen abonnement op Het Liegend Konijn. Maar ik ken Jozef al jaren en we beschouwen elkaar als vrienden. Op tijd en stond geeft hij me goede raad. Ik bewonder hem voor zijn groot maatschappelijk engagement. Kritisch en eigenzinnig komt hij op voor kunst en cultuur”, zo meldt De Krant van West-Vlaanderen, die met Vandenbroucke sprak. Het Liegend Konijn brengt uitsluitend hedendaagse poëzie, “uit het nest geroofd”, met tegenwoordig twee nummers per jaar.

# Binnenkort gaan de opnames van start van de verfilming van Zomervacht van Jaap Robben (verschenen bij De Geus, 2018). De speelfilm, met hoofdrollen voor Micha Hulshof, Joël in ’t Veld en Jarne Heylen, wordt geregisseerd door Joren Molter. De film wordt verwacht in 2023.

# Nog meer filmnieuws: de regisseur Michiel van Erp koestert plannen om Arthur Japins Een schitterend gebrek (verschenen bij De Arbeiderspers in 2003) te verfilmen, zo raakte bekend op het filmfestival van Cannes. De Engelstalige film zal verschijnen onder de titel A Beautiful Imperfection; de opnames zijn gestart en vinden plaats in Italië, Nederland en België.

Van Arthur Japin werd in 2020 al Maar buiten is het feest verfilmd. Michiel Van Erp is vooral beroemd vanwege zijn documentaires, maar maakte met Niemand in de stad en Stromboli eerder al twee boekverfilmingen (van Philip Huff en Saskia Noort). Oorspronkelijk zou Erwin Olaf de film A Beautiful Imperfection gaan maken. De fotograaf moest afhaken vanwege gezondheidsredenen.

# In 1998 schreef Arnon Grunberg in New York het boek De heilige Antonio, waarin een illegaal gezin in New York zijn plaats probeert te zoeken, met veel vallen en minder opstaan. De Brits-Zweedse cineast Wilkins maakte er nu een film van: The Saint of The Impossible.

“Het is nu pas verfilmd omdat de cineast tien tot twaalf jaar bezig was om het geld bij mekaar te vinden om het te verfilmen en daar kwam ook nog covid tussen”, legt Grunberg uit. De film komt deze zomer in de bioscoop in België. Hieronder kun je een video bekijken (via Lang Zullen We Lezen).

# Er is dan weer een theaterbewerking op komst van de roman Komt een vrouw bij de dokter van Kluun. Volgend jaar toert het stuk door de Nederlandse theaters. Maartje van de Wetering speelt het hoofdpersonage Carmen, dat de diagnose borstkanker krijgt. Haar overspelige echtgenoot Stijn wordt gespeeld door Xander van Vledder. Terwijl Carmen behandeld wordt, zoekt Stijn een uitvlucht in het nachtleven en begint een affaire.

Komt een vrouw bij de dokter van Kluun, pseudoniem van Raymond van de Klundert, is sinds de verschijning in 2003 1,2 miljoen keer over de toonbank gegaan. In 2009 is het verhaal ook al verfilmd.

# Mevrouw mijn moeder van Yvonne Keuls staat dit jaar in november centraal tijdens de leesbevorderingsactie Nederland Leest, dat een debat rond een bepaald boek activeert. Bibliotheken delen het boek uit onder hun bezoekers en deelnemende middelbare scholen doen dat onder hun leerlingen. Vorig jaar stond tijdens Nederland Leest De wandelaar van Adriaan van Dis in het vizier, er werden 250.000 exemplaren van verspreid. Het thema is dit jaar Oud worden, jong blijven en daar past het boek van Keuls in.

# In Antwerpen gaat de eerbiedwaardige Nottebohmzaal, onderdeel van de Erfgoedblbiliotheek aan het Hendrik Conscienceplein, tijdens de zomer open voor het publiek, meldt Radio 2. Ze werd in de negentiende eeuw geschonken aan Antwerpen door de Duitse familie Nottebohm en wordt als één van de mooiste historische bibliotheekzalen van België beschouwd. Er zijn gegidste rondleidingen voorzien.

# Het Overleg Literaire Organisatoren (OLO) vraagt aandacht voor eerlijke verloning in de literaire sector, waar toch nog wel hoofdbrekens rond bestaan. Kila van der Starre voerde een uitgebreid onderzoek en schreef het rapport Ongelijk maar eerlijk. OLO, deBuren, de Vlaamse Auteursvereniging en Literatuur Vlaanderen vragen aan auteurs en organisatoren “om de komende tijd extra aandachtig naar de eigen praktijk te kijken. De behoefte aan duidelijkheid is bij alle partijen groot: auteurs willen correct vergoed worden en organisatoren willen correct vergoeden.” Van der Starres tweedelige rapport, met een enquête en een database-onderzoek, is hier te downloaden.

En de prijzen

35ste C. Buddingh-prijs voor Maxime Garcia Diaz

.

Poetry International heeft de C. Buddingh’-prijs 2022 toegekend aan Maxime Garcia Diaz voor haar poëziedebuut Het is warm in de hivemind, verschenen bij de De Bezige Bij. De dichter kreeg de prijs voor het beste Nederlandstalige poëziedebuut van het jaar uitgereikt door juryvoorzitter Jelle Van Riet, tijdens De Staat van de Poëzie, het slotprogramma van het 52ste Poetry International Festival Rotterdam. Dit jaar dongen 26 poëziedebuten mee, naast winnaar Maxime Garcia Diaz maakten ook Ferdy Karto, Nisrine Mbarki en Esohe Weyden kans op de onderscheiding via de shortlsit. De jury bestond naast literair journalist en columnist Jelle Van Riet uit schrijver en podcastmaker Daan Doesborgh en dichter, schrijver en beeldend kunstenaar Michael Tedja. Eerdere laureaten zijn onder meer Jens Meijen, Radna Fabias en Marieke Lucas Rijneveld.

Anton Wachterprijs voor Simone Atangana Bekono

.

Simone Atangana Bekono is de winnaar van de Anton Wachterprijs 2022, de tweejaarlijkse prijs voor het beste literaire prozadebuut. Ze krijgt de prijs voor haar roman Confrontaties (Lebowski 2020). De jury was “verrast én geraakt door de verbeeldingskracht van de schrijfster” en noemde Confrontaties “een daverende roman met details die je bijblijven”, aldus het persbericht. Voor deze editie las de jury – Gerbrand Bakker, Kees ‘t Hart, Joke Linders, Marja Pruis en voorzitter Geart de Vries – een kleine negentig boeken. Ook genomineerd waren: Lale Gül met Ik ga leven, Valentijn Hoogenkamp met Het aanbidden van Louis Claus, Jilt Jorritsma met Was, Tobi Lakmaker met De geschiedenis van mijn seksualiteit, Vincent Merjenberg met De grijzen en Joost Oomen met Het Perenlied.

De Anton Wachterprijs prijs was toe aan zijn 23^ste editie en reikt een bedrag van 2000 euro uit en een beeldje van Anton Wachter. Dat gebeurt op 25 juni, voorafgaand aan het Literair Festival Harlingen. Tijdens het festival interviewt de winnaar van 2020, Annemarie Haverkamp, de kersverse winnaar Simone Atangana Bekono.

Sinan Çankaya wint E. du Perronprijs 2020-2021

.

Sinan Çankaya heeft de E. du Perronprijs (waarde 10.000 euro) ontvangen voor zijn boek Mijn ontelbare identiteiten (De Bezige Bij). Volgens de jury is het boek “een spiegel aan de lezers en nodigt het uit tot zelfreflectie. Het boek is kritisch en boeiend, omdat het niet ontbreekt aan humor en lichtheid”. De andere genomineerden waren Raoul de Jong met Jaguarman, Lucas Waagmeester met Op drift. De ontwrichting van Turkije, en Laura Jansen met Wij zagen een licht. Berichten vanuit Lesbos.

De tweejaarlijkse E. du Perronprijs, een iniitatief van de Gemeente Tilburg en de Universiteit Tilburg, is volgens de organisatie “bedoeld voor schrijvers, kunstenaars of publieke intellectuelen die, net als Du Perron in zijn tijd, grenzen signaleren en doorbreken om wederzijds begrip tussen verschillende bevolkingsgroepen te stimuleren”.

Prijzen kort

.

# Marion Pauw heeft voor haar boek Vogeleiland de Gouden Strop 2022 gekregen, meldt Nu.nl. Zij kreeg de prijs tijdens de Avond van het Spannende Boek in Utrecht, waarmee de Nederlandse Thriller Tiendaagse werd afgetrapt. Pauw ontving de onderscheiding al eerder in 2009 met Daglicht. De Gouden Strop wordt sinds 1986 uitgereikt aan de beste Nederlandse spannende roman van het jaar. Aan de onderscheiding is een bedrag van 10.000 euro verbonden. De professionele jury looft Vogeleiland “als geschreven door een auteur die de lezer weet mee te slepen in een geschiedenis die onschuldig begint maar steeds luguberder wordt. Een boek dat de juryleden in één ruk uitlazen, dat een fraaie spanningsboog heeft en door de originaliteit van het verhaal zich lastig laat voorspellen.”

De Zilveren Strop, een juryprijs van 500 euro voor het beste Nederlandstalige spannende verhaal, ging naar Marjolein van der Gaag met haar verhaal ‘Onder de waterspiegel’. De Schaduwprijs, de aanmoedigingsprijs van 1.000 euro voor het beste thrillerdebuut, is toegekend aan Bas Haan en zijn debuut Lenoir.

# De jury van de Libris Literatuur Prijs bestaat voor 2022-2023 uit Beatrice de Graaf (historicus, hoogleraar History of International Relations & Global Governance aan de Universiteit Utrecht), zij is meteen ook de voorzitter; Yannick Dangre (schrijver en dichter), Margot Dijkgraaf (literatuurcriticus en schrijver), Mira Feticu (schrijver, performer, interviewer, radiomaker) en Lies Schut (literair recensent De Telegraaf).

# Er zijn nog drie poëziedebuten in de running voor de Poëziedebuutprijs 2022, een initiatief van Poëziecentrum en deAuteurs. De winnaar ontvangt 1.500 euro. Het gaat om Babs Gons met Doe het toch maar (Atlas-Contact, 2021),
Sarah Michaux met Onder wolken (Uitgeverij P, 2021) en Dorien de Wit met eindig de dag nooit met een vraag (De Arbeiderspers, 2021).

De jury bestaat uit: Sarah Vankersschaever (juryvoorzitter, redactrice bij De Standaard), Hans Vandevoorde (professor Nederlandstalige literatuur aan VUB), Daan Borloo (auteur en dramaturg bij Compagnie Cecilia) en Lies Van Gasse (dichter en kunstenaar).

# Jeroen Vullings neemt in Elseviers Weekblad in een doorwrocht essay de almaar dwingender ‘boekenpolitie’ op de korrel bij literaire jury’s. Uitgever Paul Abels schrijft er ook over in de Twentsche Courant, over hoe het er bijvoorbeeld aan toeging in de laatste Librisjury (de prijs ging naar Mariken Heitman voor Wormmaan) en taxeert de rol van juryvoorzitter, Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb: “Zijn rol als prijsuitreiker vulde hij helaas op een bedenkelijke wijze in. Hij vertelde hoe de jury te werk was gegaan. Ik was er zelf niet bij, maar Jeroen Vullings, literair recensent van Elsevier wel. Aboutaleb meldde dat zijn jury het stapeltjes-systeem had gehanteerd: inclusieve boeken en niet-inclusieve boeken. Het laatste stapeltje bleek kansloos. Uitgevers die tegenwoordig nog niet-inclusieve boeken publiceren, moeten zich schamen, betoogde de burgervader. Ik vind dat een exclusief intolerant en literatuurvijandig standpunt. Een boek dient namelijk beoordeeld te worden op zijn kwaliteit. Zoals elke prestatie.”

En, vervolgt Abels: “Wie een boek schrijft of kunst maakt, dient beoordeeld te worden op basis van zijn of haar werk. Op basis van de kwaliteit van zijn of haar (of nog moderner geformuleerd: hun) prestatie. Zoals de loodgieter ook beoordeeld wordt naar zijn of haar werk. Het is volstrekt irrelevant of hij of zij uit een bananenrepubliek afkomstig is. Of dat hij of zij wit is. Of zwart. Of een keppeltje draagt. Of gesluierd is. De kraan dient niet meer te lekken. Dat is waar het om gaat. Laten we mensen beoordelen op hun prestaties, op hun daden, en niet op hun afkomst. Dát betekent pas dat je mensen in hun waarde laat.”

# Roelof ten Napel heeft het dan weer gehad met de short- en longlists bij literaire prijzen, zie dit bericht bij Tzum. Hij schreef er een opiniestuk over in de Volkskrant: “Er zijn geen grote groepen lezers die maandenlang met die nominaties meeleven en het is voor nieuwsredacties volstrekt oninteressant om, met intervallen van pakweg twee maanden, drie vrijwel identieke artikelen te publiceren over de trage, saaie onthulling van de winnende auteur.”

• De Papieren Man
• literair nieuws