DE ONZICHTBARE BOEKEN VAN EEN KLEINE UITGEVERIJ

Enkele jaren heb ik bij een Nederlandse uitgeverij gewerkt. Als redacteur.

De naam van de uitgeverij: Babel & Voss. Opgericht in 2010, door Reinjan Mulder (1949), die ik vanwege mijn vriendschap met zijn zoon al mijn hele leven ken, Daniël van der Meer (1986) en mijn broer Daan (1986).

Het idee was simpel: ze zouden een bescheiden eigen fonds vormen, fictie en non-fictie, Nederlands en vertaald, met uitsluitend boeken die zij zelf werkelijk zouden willen lezen.

Mijn voornaamste taak was het beoordelen van ingezonden manuscripten. Bij onze tweewekelijkse vergadering bracht ik dan verslag uit, waarbij mijn oordeel zich doorgaans in één woord liet samenvatten: nee.

De moeilijkheid van het zelf uitgeven school echter niet in het vinden van titels. Tussen de ingezonden manuscripten zat dan wel niets bruikbaars, maar om ons heen waren er genoeg ideeën. En de moeilijkheid school evenmin in het vervolgens concretiseren van die ideeën. Het lukte ons en met ons bedoel ik eigenlijk Daniël en Reinjan - om van vage plannen werkelijk boeken te maken, en de resultaten werden ook nog eens besproken in de grootste landelijke kranten en tijdschriften.

Als de moeilijkheid van zelf uitgeven ergens in school, zo ontdekte ik, was het in het zichtbaar maken van een nieuwe titel. Niet door middel van media-aandacht of recensies, nee, ik doel op de zichtbaarheid van het boek zelf. De titels van Babel & Voss werden vaak minimaal ingekocht. En daarin stonden wij niet bepaald alleen: om me heen hoorde ik, en hoor ik nog steeds, allerlei doemverhalen van grote uitgeverijen, over auteurs van wie na jaren werken niet meer dan een paar honderd boeken in de boekhandels belandden.

Op de dag dat een van onze auteurs groot was geïnterviewd in een nationale krant, inclusief welwillende plotomschrijving en grote foto, werden er in totaal minder dan tien exemplaren van zijn boek besteld - door klanten en boekhandels samen. Minder dan tien. Vermoedelijk had het meer zin gehad als we een middagje in de Kalverstraat waren gaan staan, en daar willekeurige passanten hadden geprobeerd zijn boek te verkopen.

Zonder dat we het toen beseften, was dat een kernvraag, een dilemma waar hoogstwaarschijnlijk allerlei uitgeverijen mee kampen. Hoe meet je het belang van je eigen boeken als je het niet ziet terugkomen in verkoopcijfers? En hoe lang hecht je vervolgens waarde aan dat door jezelf bepaalde belang, als zo weinigen erin meegaan?

"