De metropool Rijsel: 50 jaar jong en zoveel gemeenten (erbij)

In zwart-wit glijden de beelden van de reportage voorbij. Voor de commentaar lossen twee journalisten elkaar af. Het taalgebruik en de intonatie tegen een achtergrond van jazzy pianomuziek zijn heel kenmerkend voor de “tijd van toen”. We schrijven 30 december 1966 en de Franse televisie (Office national de Radio-télévision) had het die avond in haar programma “Nord Actualités” over de mogelijke oprichting door het Franse Parlement van een “communauté urbaine” (stedelijke gemeenschap) op het grondgebied Rijsel-Roubaix-Tourcoing. Het zou een manier zijn om de industriële vestigingen beter te verdelen en het stedelijk openbaar vervoer praktischer te organiseren, stelden de commentatoren niet zonder enige aarzeling. Misschien zou er een betere synchronisatie komen van de driekleurige verkeerslichten op de “grand boulevard” die over het grondgebied van zes steden de drie polen met elkaar verbindt? Maar het meest komische was dat de “communauté urbaine” in wording zich misschien om de muggen zou kunnen bekommeren, die sowieso lak hebben aan gemeentelijke grenzen. Op het scherm verscheen dan een bijdrage in de krant La Voix du Nord die nog harder op de steekmuggen hamerde: “In afwachting van de sanering zou de strijd op het niveau van de “Metropool” [met aanhalingstekens!] moeten worden gevoerd.”

Een indringster… die vrij snel in de armen gesloten werd

Het illustreert wel dat de administratieve indeling die al de volgende dag ’s anderendaags, op oudejaarsdag 1966, bij wet werd ingesteld, als iets heel vreemds kon overkomen, als een van-alles-en-nog-wat, als een soort instantie met magische krachten. Tijdens een andere uitzending enkele maanden later op de regionale televisie, ging de journalist er zelfs van stamelen: “Een metropool bouwen: is dit thema niet… een ietwat te uitgebreid thema?” De man aan wie de vraag werd gesteld zou deze weldra in enkele rake zinnen van tafel vegen: die man was Augustin Laurent, de socialistische burgemeester van Rijsel, ex-minister en volksvertegenwoordiger. Na een nachtelijk overleg met de 89 betrokken gemeenten op de prefectuur du Nord had hij zojuist, op 22 december 1967, de leiding genomen van de nieuwe

• Damien Castelain
• MEL
• Métropole européenne de Lille
• Pierre Mauroy
• Rijsel