NL
Saskia Boelsums leeft in dezelfde omgeving en onder dezelfde lucht als tal van illustere Oude Meesters. Dat laat ze ook zien in haar landschapsfoto’s.
Net zoals elke schrijver zijn klassiekers kent, heb ik me als kunstenaar natuurlijk verdiept in de Oude Meesters. En net zomin als een moderne schrijver Camus naschrijft of Sartre probeert te evenaren, doe ik de Oude Meesters van de schilderkunst na. Wel hebben ze als vanzelfsprekend een enorme invloed op mijn werk. Nederlandse meesters als Jacob van Ruisdael en later Willem Maris en Vincent van Gogh zijn niet weg te denken uit de Nederlandse culturele geschiedenis en hun invloed op de schilderkunst en op onze ervaring van het landschap is zo groot, dat ze ook nu nog steeds meebepalen hoe we naar de wereld kijken. Er zijn zelfs studies gedaan met de vraag of het licht uit die tijd nog wel bestaat! Op die manier hebben de Oude Meesters ook een enorme invloed op mij en mijn landschapsfoto’s. Niet eens omdat ik alle details steeds opnieuw bestudeerd heb. Neen, de reden is veel eenvoudiger.
'Gezicht vanaf de duinen op zee' van Jacob van RuisdaelDe natuur als fascinatie
Ik woon, leef en werk in hetzelfde landschap en onder dezelfde luchten als die Oude Meesters. En omdat Nederland zo vlak is, is de lucht vaak het meest indrukwekkende deel van het landschap. De wolken, het blauw ertussen, de jakobsladders waarlangs je naar de hemel klimt, de zonnestralen die op een bewolkte dag een enkele boom in het verder donkere veld verlichten. Logisch dus dat ik in mijn werk ook vaak kies voor een lage horizon om zoveel mogelijk van dat indrukwekkende wolkenspel weer te geven. Een Nederlander ziet altijd veel van de hemel.
Hoewel ik vooral bekend ben als landschapsfotograaf, ben ik opgeleid als beeldend kunstenaar. In de academietijd was ik dol op het leren van allerlei technieken, van lassen tot marmeren en van schilderen tot fotografie. Daarnaast heb ik een grote interesse in kunstgeschiedenis. Het is fascinerend te zien hoe de kunst zijn eigen tijd vertolkt en ook hoe de kunst mee verandert met de maatschappelijke veranderingen. Nog steeds kan een schilder op de traditionele manieren werken, met doek en kwast en verf, maar ook kan hij tegenwoordig volledig digitaal hetzelfde bereiken met een tablet en een drukgevoelige pen of een drukgevoelig penseel.
Landscape21© Saskia Boelsums
Ikzelf gebruik een heel andere techniek. Ik ben gefascineerd door de natuur. Dat is niet een koele, technische fascinatie, neen, ik hou van de natuur, ik hou ervan buiten te zijn, te dwalen in bossen, te struinen over vlaktes, de ruimte te ervaren, het weer te voelen. Als het koud is, wil ik het koud hebben, als het heet is, wil ik gloeien van de hitte. En die beleving probeer ik vast te leggen in mijn fotografie. De foto die ik op locatie maak, is voor mij pas het begin. Niet dat de foto onbelangrijk is, integendeel. Want ik plan een sessie heel zorgvuldig. Ik verken vaak vooraf locaties, besluit bij welke omstandigheden ik op die welbepaalde plek een foto wil maken, ga er naartoe als het weer er zich toe leent op een zorgvuldig gekozen tijdstip. Eenmaal aangekomen wacht ik tot het beslissende moment, het moment dat ik tot in mijn vezels voel: nú moet ik die foto maken!
Die foto is mijn basismateriaal. Want ik benader mijn oorspronkelijke foto als een schets. Omdat ik met raw-bestanden werk, is het nodig om daarna de foto aan te passen en te vervolmaken, met name de kleur en de lichtval. Dat doe ik op zo’n manier dat ik in het eindbeeld mijn beleving van het moment opnieuw ervaar. Dat ik het opnieuw koud krijg als het een winters landschap is of opnieuw geniet van de zon bij een zomerfoto. Dat doe ik vanzelfsprekend met de computer. De pc is als ware wat het atelier voor de Oude Meesters was. Ik bewerk mijn schetsen – de ruwe foto’s – net zo lang tot ook het allerkleinste detail naar mijn zin is en het beeld de emotie weergeeft die mij voor ogen staat.
Landscape148© Saskia Boelsums
Vaak wordt de vraag gesteld waarom mijn werk vierkant is. Eerlijk gezegd, dat is schuld van de social media en vooral van Instagram. Want ik ben wel degelijk begonnen met brede landschapsfoto’s. Maar als ik die op de social media deelde, werden ze vierkant! Die brutale programma’s sneden ongevraagd grote stukken van mijn zorgvuldig gemaakte landschap af. Omdat ik dat niet kon veranderen, heb ik me aangepast en ben ik overgegaan naar werken op een vierkant formaat. Dat was niet eenvoudig, want om een landschap terug te brengen tot die verhoudingen moest ik nog beter zoeken naar de essentie van de foto om een sterk en eenduidig beeld te hebben.
Schilderstraditie
Nog even terug naar de Nederlandse Oude Meesters. Ze hebben schitterend werk gemaakt, dat ook vandaag nog fier overeind staat. En het is ook typisch Nederlands. In de expositie Sprezzatura in het Drents Museum in Assen zag ik een schilderij van een Italiaanse schilder die een Nederlands landschap had geschilderd. Hoe goed het technisch ook was, het was nét niet wat men mocht verwachten.
De Nederlandse Oude Meesters hebben schitterend werk gemaakt, dat ook vandaag nog fier overeind staat
Men vraagt me wel eens of ik ook naar andere landen ga om te fotograferen. Toch wel, zeg ik dan. Maar ik realiseer me goed dat ik daar met vreemde ogen kijk. Dat het landschap in een woestijn of in de bergen een wereld herbergt die ik niet ken. Of in ieder geval niet zo goed als het Nederlandse landschap waarin ik al jaren woon en werk en waarvan ik ook de geschiedenis ken. Waarin ik opgegroeid en gevormd ben door de rijke schilderstraditie van de Nederlandse Oude Meesters.
Website Saskia Boelsums
nl
