kunst

Thomas Renwart maakt wandtapijten met een poëtische twist

Textielkunstenaar Thomas Renwart, tot voor kort bekend als Les Monseigneurs, creëert eclectische wandtapijten die doen denken aan een botanische tuin. Werk van hem is te zien in de Gentse Kunsthal. Mélanie Huchet zocht hem op in zijn atelier.

Het privé-atelier van Thomas Renwart bevindt zich in een vredig klooster met veel flora en fauna. De gevoelige en schalkse vijfentwintigjarige kunstenaar is goed op dreef: hij won onlangs een Henry van de Velde Award en wordt vertegenwoordigd door de Bruthaus Gallery in Waregem.

Zijn atelier is een gezellige ruimte vol vloerkleden, tekeningen en wandtapijten. Daarop zijn vooral bloemen en vlinders afgebeeld, centrale motieven in zijn beeldtaal. Op een legplank ligt een wankele stapel dichtbundels en theaterteksten. Charles Baudelaire, Alicia Gallienne en Alan Bennett zijn een paar van de auteurs die hem inspireren.

Op het bureau staat een computer waarmee hij de weefsels van zijn wandtapijten kan programmeren. Maar als hij liever handmatig wil weven, liggen de rollen stof ook binnen handbereik. Een groot raam met uitzicht op het klooster stelt de kunstenaar in staat om de ontwikkelingen te bestuderen in zijn kostbare botanische tuin: een essentiële bron voor de totstandkoming van zijn weefsels.

Een vakkennis van zowel kunst als design

Nadat hij in 2019 was afgestudeerd aan de Luca School of Arts in Gent met een master in textielontwerp, begon Thomas Renwart onder de naam Les Monseigneurs monumentale wandtapijten, borduurwerken en quilts te maken. Op drieëntwintigjarige leeftijd kreeg Renwart een baan bij Verilin, een Kortrijks bedrijf dat sinds 1956 bekend staat om hun linnen jacquardweverij. Zij doen regelmatig een beroep op getalenteerde kunstenaars en ontwerpers. Renwart maakte van die gelegenheid gebruik om wandtapijten in groot formaat te fabriceren op indrukwekkende weefmachines.

De productie mag dan wel industrieel zijn, ze is niet meervoudig. Elk stuk blijft uniek en overstijgt zijn gebruiksfunctie, zoals een kunstwerk. Tegelijkertijd maakt de jonge Gentenaar nog altijd “handgemaakte” werken van een meer bescheiden formaat, waarvan er één in het atelier te zien is.

Renwart maakt er een erezaak van om alleen te werken met leveranciers en stoffenspecialisten uit België. “Het is belangrijk om deze ambacht, die sterk verbonden is met de Vlaamse traditie, te tonen. Wij moeten hen steunen, zodat hun werking en expertise kan blijven voortbestaan”.

De samenwerking met Verilin bleek vruchtbaar, want samen wonnen ze in januari 2021 een Henry Van de Velde Award, één van de meest prestigieuze designprijzen in België. Ze werden bekroond voor hun gordijnen, getiteld Les papillons de nuit. Die gordijnen hebben een drieledige identiteit: ze zijn functioneel, vormgevend en artistiek. Geopend laten ze een abstract patroon in wit-bruine kleuren zien; gesloten onthullen ze een majestueuze vlinder met gespreide vleugels. “Die dualiteit maakt het mogelijk de sfeer van de plaats te wijzigen, in combinatie met de perceptie van het materiaal.”

De kunstenaar gaat nog verder in zijn reflectie en beklemtoont de handeling van het sluiten van die zware gordijnen.

“Als alles buiten is uitgedoofd, ben je alleen met jezelf in de duisternis van de nacht. Dan kunnen we binnenshuis licht laten branden en ons veilig voelen in onze schuilplaats. Textiel is echt authentiek, ook al is het tegelijk design. Het is een rustgevend huiselijk voorwerp dat met onze thuis verbonden is.”

Het is die gevoelige blik voor de uiterlijke en innerlijke wereld, zijn poëtische oog en een scherpe smaak voor vormen en kleuren die ontwerper Thomas Renwart op natuurlijke wijze de status van kunstenaar verlenen.

Het belang van bloemen en vlinders

Aan de oorsprong van zijn werken liggen woorden en gedachten, gevoed door een overvloed aan lectuur, vaak van weemoedige aard. De gedachten worden zinnen die haastig neergekrabbeld worden, op een treinkaartje of een stuk stof. Ze ontwikkelen zich in de loop van enkele maanden, zoals de planten en bloemen die in zijn tuin groeien of de metamorfose van een vlinder. Ze zijn daar “wachtend”, totdat “de stroom van emoties” zijn hoogtepunt bereikt en het werk eindelijk tot stand kan komen.

Zo ontwikkelt zich geleidelijk aan een poëtische , botanisch geïnspireerde woordenschat. Bloemen krijgen een ereplaats. Ze lijken gigantisch, zoals de schitterende hoepelroknarcis in Trompette de Méduse, die majestueus oprijst tegen een effen oranje achtergrond, zonder versieringen, als een vuurtoren die de weg wijst aan verdwaalde zielen.

Le jardin miraculeux is een eigenzinnige interpretatie van een kleine narcis die voorkomt in Het Lam Gods, het vijftiende-eeuwse Vlaamse meesterwerk van de gebroeders Van Eyck.

De kunstenaar heeft er plezier in de bloem overdreven uit te vergroten, in een lavendeltint, waardoor de grenzen vervagen tussen het herkenbare en het onherkenbare, het zichtbare en het onzichtbare. Er ligt een stilistische dualiteit aan de basis van het werk van Renwart. Het figuratieve contrasteert met het abstracte, de verfijnde ouderwetse kleuren van de grote doeken uit het verleden staan tegenover de meer elektronische en eigentijdse tinten, de romantische rondingen overlappen soms met strakke geometrische composities.

Sinds kort treedt de jonge kunstenaar “uit zijn comfortzone” en verkent hij donkerdere, minder levendige kleuren in een stijl die veel grafischer is dan voordien. Dat is het geval bij de imposante in situ installatie Partir dans la nuit. Die bestaat uit zeven enorme wandtapijten die in een cirkel zijn gerangschikt met als thema “het maken van vlinders in de fabriek”. Met elk monumentaal doek ontdekt de bezoeker een nieuwe stap die leidt tot de geboorte van deze viervleugelige insecten. Zij komen vanuit het niets tot leven en spreiden krachtig hun vleugels uit: een onweerlegbaar bewijs van hun aanwezigheid op aarde.

We treffen opnieuw vlinders aan op de sublieme omslag van de recente publicatie over Thomas Renwart / Les Monseigneurs: Comme si de rien n’était — Catalogue & cahier intime. De bladzijden onthullen de beelden als een lappendeken, een beleving die meer inhoudt dan louter een verklaring van het intieme en innemende universum van deze atypische kunstenaar.

Wij ontdekken enkele van zijn werken en close-ups van bepaalde stoffen, maar vooral zijn creatieve omgeving zoals zijn atelier, zijn beroemde tuin en de familieserre, waar hij dode vlinders verzamelde om ze veilig te bewaren.

Thomas Renwart maakt tapijtwerk opnieuw eigentijds op een originele en opwindende manier. Een jong talent om op de voet te volgen.

Kunsthal Gent voegt vanaf 24 september 2021 werk van Thomas Renwart toe aan zijn Endless Exhibition, meer info hier. Het is de eerste expositie waarbij Renwart zijn pseudoniem Les Monseigneurs achterwege laat en werk onder zijn eigen naam presenteert.

Website Thomas Renwart

Comme si de rien n’était – Catalogue et Cahier intime, Mer. / Borgherhoff & Lamberigts, Gent, 2021, 128 p.

• Les Monseigneurs
• textiel
• Thomas Renwart