NLAchttien jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs lieten zich inspireren door de collectie van het Mauritshuis in Den Haag. Ze bekeken zeventiende-eeuwse schilderijen door de lens van alternatieve geschiedenis en brengen die tot leven in korte, krachtige teksten. Dan Afrira keek naar Peter Paul Rubens’ Het aardse paradijs en vraagt zich af hoe Adam eenzaam kon zijn.
Peter Paul Rubens, 'Het aardse paradijs met de zondeval van Adam en Eva', 1615© Collectie Mauritshuis. Inv.nr: 253
De Tuin van eenzaamheid
God, vertel mij toch hoe Adam eenzaam kon zijn terwijl u bij hem was in het aardse paradijs. De oorzaak van deze allereerste eenzaamheid is altijd overschaduwd geweest door de uiteindelijke gevolgen: Adam kreeg Eva, zij gaf hem de verboden vrucht, en de mensheid werd verbannen uit uw overvloed. Mannen moesten zelf gaan zwoegen voor hun dagelijks brood en vrouwen voor ieder nieuw leven. Bovendien opende u onze ogen voor de verleidingen van de wereld, waardoor het haast onmogelijk werd om onze zondige aard te ontstijgen en na dit leven terug naar u op te mogen stijgen.
Kwam de eenzaamheid misschien het paradijs binnen op de rug van de slang? Dan was dat diens eerste misdaad, nog voordat die Eva naar de boom van kennis van goed en kwaad lokte. Maar als lijdende ziel vraag ik om verlossing, niet om nog een zondebok voor de zondeval.
In afwachting van de opgevraagde openbaring kronkelen er eigen inzichten in mij, al stel ik mijn denken niet boven uw weten. Het enige wat ik doe, is me afvragen hoe Adam eenzaam kon zijn, terwijl de eerste mens naar uw perfecte evenbeeld was geschapen. Alles wat Adam was, weerspiegelde wat u eeuwig bent; geldt dat dan ook voor zijn eenzaamheid?
In dat geval moet ik geloven dat de kers op uw schepping niet slechts een rentmeester was voor de bessen en beestjes, maar vooral gezelschap voor u. Voor een sterveling zoals ik is deze twee-eenheid geen mysterie. Zelf schep ik ook een vriend wanneer mijn wereld leeg en donker is, al blijft de mijne in mijn hoofd. Evengoed begrijp ik dat u verrast was toen Adam, naast u, nog iemand anders nodig bleek te hebben. Vrienden moeten delen voelt immers alsof je je ziel laat stelen. Ik denk dat Adam zich van geen kwaad bewust was en dat Eva alle schuld voelde. Daarom laadde zij de erfschuld op zich: zij schonk u een reden om hen beiden weg te sturen en niet langer geconfronteerd te hoeven zijn met hún geluk.
Maar wat als u na Eva nog een vriend aan Adam gaf? En nog een, en nog een, en zo micromanagend doorging? Dat klinkt wellicht als anderen in je slaapkamer toelaten om je huwelijk te redden. Maar waar de romantische liefde gaat om hebben en houden, draait de ware vriendschap om delen; hoe meer zielen, hoe meer vreugd.
Uit dit aardse paradijs vol lachende vrienden zou een wolk van vreugde opstijgen, regendruppels van puur geluk, waardoor de grond onder de voeten nat zou worden maar nooit modderig. De ware vrienden zouden elkaar volgen en vinden zonder hun stappen te besmeuren met sterfelijkheid, jaloezie en andere op schaarste gebaseerde redenen om sterk te hoeven zijn. Eindeloos zouden ze dolen in elkaars zwaktes. Nooit zouden ze elkaar overhalen om kwaad van goed te onderscheiden, want waartoe dient metafysica als je de dagen doorbrengt in de ziel van je platonische zielsverwant? Bij nacht zouden de vrienden enkel elkaars handen hoeven vast te houden om warm te blijven. In de ochtendzon zou niemand elkaar nog los willen laten, en de velen zouden als dauwdruppels samenvloeien tot één. Eén grote vriend; de best friend die U forever zou verlossen van Uw eenzaamheid.
Gerelateerde artikelen
In Belle kun je zien hoe Pharaon De Winter de traditie van het Vlaamse realisme voortzette
nl
Geef een reactie
Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.